'De voornaamste verdienste van de bundel is dat deze aantoont dat oude gewoonten en begrenzingen bij de geschiedschrijving – zowel in Nederland als Indonesië – moeten en ook kúnnen worden doorbroken.'
Nieuw Indonesië-boek is vooral inspirerend
Op 9 maart is het precies 400 jaar geleden dat eenentwintig mannen, waaronder tien Engelsen, op last van een geïmproviseerd VOC-tribunaal werden onthoofd. De mannen zouden zich schuldig hebben gemaakt aan een complot tegen de Nederlanders.
Hoe een VOC-tribunaal in sneltreinvaart afrekende met 21 vermeende samenzweerders
De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1950) was voor zowel Nederland als Indonesië een historisch tijdperk van groot belang. Zouden Indonesische historici daarover anders schrijven dan hun Nederlandse vakgenoten? Geïnteresseerden kunnen nu zelf de proef op de som nemen.
Zevende boek vanuit groot onderzoeksproject: ‘Onze revolutie’
De geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië moet een prominentere plek krijgen in het onderwijs. Ook pleit een adviescommissie voor de invoering van een landelijke themaweek over de koloniale geschiedenis van Nederland.
Wat houdt mensen in de moeilijkste oorlogsomstandigheden op de been? In De kampschilders zoekt veelgeprezen schrijver Jan Brokken naar antwoorden op deze vraag. Centraal in zijn boek staan de persoonlijke verhalen van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Japanse gevangenkampen werden vastgehouden.
De kampschilders – Jan Brokken
Het Nederlands-Indië waar Alma Bimmermann besloot te blijven was een pioniersmaatschappij – hard, maar ook vol mogelijkheden. Zij had haar jeugd, haar durf en haar onderwijsakte. Nu moest ze de weg vinden.
Alma’s dochters, een verborgen familiegeschiedenis – Jutta Chorus
Waar de Portugezen vanuit hun eigen vestingbouwtraditie grote kasteelachtige forten bouwden, probeerde de VOC vooral kleine en goedkope fortificaties te bouwen, door gebruik te maken van ook in Patria gangbaar bouwmateriaal, zoals hout, aarde en zoden.
“Onder faveur van ’t canon” – Dr. John R. Verbeek
In Den Haag waren er twee Indonesische studentenverenigingen die een cruciale basis vormen voor het verzet tegen de Duitse bezetter, waarin niet alleen jonge mannen maar ook jonge vrouwen actief waren. ‘Eerst Nederland, dan Indonesië bevrijden’ was de gedachte onder de studentenverenigingen.
Het koloniale en slavernijverleden van Hofstad Den Haag
Voor Indië was hij een baken, hij bood houvast te midden van de groeiende oorlogsdreiging. Legercommandant G.J. Berenschot was charismatisch, intelligent en een internationaal gerespecteerde gesprekspartner. Zijn troepen vertrouwden op hem. Berenschot kon niet gemist worden.
De grootmoeder van Werner Stauder’s echtgenote werd in 1919 als contractarbeider vanuit Java naar Suriname gestuurd. Ze was toen slechts zes jaar oud.
Mijem Sarwi’s reis naar Tanah Sabrang
Op 17 augustus 1945 werd de onafhankelijke Republiek Indonesië uitgeroepen. Op 27 december 1949 legde Nederland zich daar, na een bloedige strijd, bij neer. Maar nog decennia lang trok het koloniale verleden diepe sporen in het onafhankelijke Indonesië.
#longread
Eerst een dode door een moordaanslag, daarna vier met klewangs afgemaakte mensen en tot slot 33 doodgeschoten ‘inlanders’ en 54 gewonden van wie er acht alsnog bezweken. Dat was in 1886 de menselijke tol van de Tjiomas-affaire op West-Java. Het was de geruchtmakendste Indische ‘affaire’ in de negentiende eeuw.
Waar komt de woordcombinatie ‘gordel van smaragd’ precies vandaan en wat betekent het?
De afgelopen jaren waren niet al te best voor de reputatie van het koloniale leger. In het nieuws werd het KNIL vooral geassocieerd met oorlogsmisdaden en extreem geweld. Vroeger was dat wel anders. Dienstdoen in het KNIL werd aangeprezen als ‘een eervol bestaan’ voor jongemannen.
Een eervol bestaan – Vilan van de Loo
In juli 1950 kwam een einde aan het KNIL. Het beroepsleger in Nederlands-Indië werd opgeheven. De ontbinding ervan was een ongekend grote operatie: duizenden militairen moesten elders ondergebracht worden, besluiten dienden genomen te worden over vliegvelden, kanonnen en ander materieel.
Een Nederlandse oorlogsmisdaad. Zo bestempelde in 1953 jurist/polemoloog Bert Röling (1906-1985) het drama dat zich begin 1942 bij Sumatra afspeelde met het Nederlandse schip Van Imhoff. Door een Japanse bom lekgeslagen kwam het tot zinken. Bemanning en bewaking brachten zichzelf in veiligheid, de 473 Duitse en Oostenrijkse geïnterneerden aan boord aan hun lot overlatend. Van hen vonden er 407 de
Ruim 400 in de steek gelaten geïnterneerden gingen met schip ten onder
In 1902 stichtten de Nederlanders de bestuurspost Merauke, min of meer als reactie op klachten van de Engelse koloniale buren over de sneltochten van de Marind, die zich ook uitstrekten tot in Brits Nieuw-Guinea. Niet lang daarna nam onder de Marind een geslachtsziekte epidemische vormen aan.
Bespreking van het boek ‘Tik Merauke, an epidemic like no other’ van John Richens
Officieel is politicus/diplomaat Ide Anak Agung Gde Agung (1921-1999) in Indonesië een nationale held. Maar in haar boek over koloniaal geweld en politiek op Bali laat historica/journalist Anne-Lot Hoek de Balinese vorst met donderend geraas van zijn voetstuk vallen.
De Nationale Herdenking bij het Indisch Monument in Den Haag wordt de komende jaren 's avonds gehouden. Op die manier hoopt de organisatie dat een veel grotere groep mensen de herdenking kan volgen.
In Nederland bestaan nogal wat ‘misverstanden’ over wat zich in Indonesië afspeelde in de zogenoemde ‘bersiap-periode’ (augustus 1945 tot en met maart 1946). In het boek 'Het geluid van geweld' zetten historici Esther Captain en Onno Sinke die stuk voor stuk recht.
Bespreking van ‘Het geluid van geweld’
Het is juni 1927. Het detachement Van Heutsz toert door Nederland. Wekenlang is er een charme-offensief. En met succes: overal worden de KNIL-militairen ontvangen, tot aan het hof toe.
