Nederlands-Indië, geschiedenis

‘Er was in Indonesië orde en rust, totdat de Nederlanders terugkeerden’

"We wisten wel de letterlijke betekenis van het woord ‘onafhankelijkheid’ maar konden ons geen voorstelling maken van wat onafhankelijkheid werkelijk inhield, vandaar dat we er een beetje apathisch op reageerden."

Babad Dipa Nagara, 1866. Collectie Bibliotheek Universiteit Leiden.

Azië·Museumnieuws·Nederlands-Indië

Veelkleurige Indonesië-tentoonstelling in Nieuwe Kerk

Anders dan eerdere tentoonstellingen biedt de Grote Indonesië-tentoonstelling in de Nieuwe Kerk, met een nadrukkelijke keuze voor ‘het grotere verhaal’, een nieuw perspectief. "We delen een verleden, maar hetzelfde verleden verdeelt ons ook", aldus de samenstellers.

Vierde migratiegolf naar Nederland, Nationaal Archief, Fotocollectie Anefo, Herbert Behrens/ Anefo

Azië·Boekfragmenten·Nederlands-Indië

‘Wat als het niet bevalt in Nederland?’

Tussen 1945 en 1968 maakten zo’n 300.000 mensen de oversteek van Indonesië naar Nederland. Wat waren de redenen voor hun vertrek? Hoe verliep de reis? En de aankomst in Nederland?

Azië·Boekfragmenten·Nederlands-Indië

Bronbeek en Oud-Indiëgangers

In Nederlands’ koloniale tijdperk waren talloze militairen actief in de overzeese gebieden. Sommige van hen konden na hun dienst niet meer dienen in het leger en kwamen terecht in Bronbeek, een tehuis voor veteranen.

Azië·Boekfragmenten·Nederlands-Indië

Sodom en Gomorra op de Veluwe

Een kolonel vertelde de Franse historicus Henry Havard eind negentiende eeuw hoe de militairen in Harderwijk op straat werden aangespoord tot consumptie, om ze tot de laatste stuiver uit te knijpen. Naast kroegen stikte het van de bordelen. ‘Er zijn op verschillende plekken in de stad kijkgaten teruggevonden in wanden en vloeren van oude huizen.’

KNIL-militairen bewaken gevangenen. Plaats en datum onbekend.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië·Spionage en geheime diensten

Nederlandse moordcommando’s op Java

Nederlandse militaire inlichtingendiensten stuurden er tijdens de Indonesië-oorlog (1945-1950) moordcommando’s op uit om tegenstanders te liquideren. Dat meldt historicus Rémy Limpach in zijn boek 'Tasten in het duister'.

Verbranding van aardgas op een olieboorlocatie, vermoedelijk in Pangkalan Brandan, oostkust van Sumatra.

Autos·Azië·Bedrijfsgeschiedenis·Boekfragmenten·Nederlands-Indië

De opkomst van de oliebaronnen (en de auto als vooruitgangssymbool)

De familie Kessler bracht de grondleggers voort van twee van de grootste Nederlandse ondernemingen: Koninklijke Shell en Hoogovens. Daarmee stond ze aan de basis van een nieuwe wereld, gebouwd op olie en staal. In Nederlands-Indië hoopten de Kesslers rijk te worden, maar hun plannen voor plantages en andere ondernemingen liepen op niets uit en eindigden steevast in ruzie. Dit veranderde

Tekening van Albert Hahn uit het blad De Notenkraker van 20 januari 1912

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Indonesië-oorlog één grote doofpot

Wat betreft buitensporig geweld was de Indonesië-oorlog (1945-1950) aan Nederlandse kant één grote doofpot. Dat kwam onder meer doordat het leger in vergaande mate de informatie over dat geweld beheerste. Ook kwam het doordat deze oorlog wortelde in het kolonialisme van vóór 1942.

Nederlandse militair met camera tijdens een roeiwedstrijden met prauwen ter gelegenheid van Koninginnedag - Makassar, 1948

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Herinneringen aan Indonesië in de koloniale tijd

Veel Nederlanders hebben een persoonlijke band met Indonesië. Maar paradoxaal genoeg lijken de herinneringen aan het verleden dat Indonesië en Nederland delen in relatief korte tijd uit het collectieve geheugen te zijn gewist.

Azië·Literatuur·Nederlands-Indië·Tweede Wereldoorlog

De misstap van Hella Haasse’s vader

Over het feit dat haar vader een van de oprichters was van de Nieuwe Indische Beweging, een net als de NSB op het nationaal-socialisme en fascisme geënte beweging, heeft Haasse nooit geschreven.

KNIL-guerrilla’s op patrouille. K. van Nuissenburg in het midden.

Azië·Japan·Nederlands-Indië·Tweede Wereldoorlog

De guerrilla op Timor (1942)

Na de razendsnelle verovering van Nederlands-Indië door het Japanse Keizerlijke leger, capituleerde het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) op 9 maart onvoorwaardelijk. Althans, bijna het hele KNIL. Op 19 februari was Japan het eiland Timor binnengevallen. Vervolgens voerden KNIL en Australische eenheden op Tirmor een guerrillastrijd. Zij gaven aan de capitulatie geen gehoor.

Bijzetting van de Indonesische urn op de Dam in Amsterdam, 29 april 1950

Azië·Nederlands-Indië·Nieuws

Burgemeester Halsema ziet af van toespraak tijdens Indië-herdenking op de Dam

De burgemeester heeft besloten zich als spreker terug te trekken, omdat er ook sprekers zijn uitgenodigd die pleiten voor ‘eerherstel en erkenning’ voor kapitein Raymond Westerling.

De Lombokdiamant, een 75 karaat diamant die onderdeel uitmaakt van de Lombokschat

Azië·Museumnieuws·Nederlands-Indië·VOC

Nederland geeft 478 koloniale objecten terug aan Sri Lanka en Indonesië

Nederland geeft op verzoek van Indonesië en Sri Lanka 478 culturele objecten terug. Tijdens de koloniale periode belandden deze voorwerpen onterecht in Nederland, via bijvoorbeeld roof of dwang. Het gaat onder meer om de Lombokschat uit Indonesië en het beroemde kanon van de koning van Kandy uit Sri Lanka.

Andries Beeckman, de markt van Batavia met op de achtergrond de vesting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, ca. 1661, Rijksmuseum Amsterdam

Azië·Nederlands-Indië·Nieuws

Meer aandacht voor geschiedenis Nederlands-Indië in onderwijs

Het kabinet wil dat in het onderwijs en in de erfgoed en cultuursector de komende tijd meer aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van Nederlands-Indië. Vlak na de zomer wordt om die reden een begin gemaakt met het bijstellen van het curriculum voor de zogeheten maatschappijvakken.

In Siguntur Muda (bij Padang, Sumatra) oefent de 4e Afdeling Veldartillerie het in stelling brengen van een 25-ponder. Het geschut is gemonteerd op een draaibare onderplaat.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

‘Nederlandse methodiek’ in Indonesië-oorlog was een mythe

Veel meer dan aanvankelijk de bedoeling was, maakten Nederlandse troepen in de jaren 1945-1950 in Indonesië gebruik van zware wapens (vooral artillerie en vliegtuigen). Precieze cijfers zijn onmogelijk te geven, maar dat daardoor veel Indonesische slachtoffers vielen – ook burgers – staat wel vast. In elk geval een deel van de Nederlandse militairen hield er een slecht geweten aan over.

De uitgebrande auto ba de Britse brigadier Aubertin Mallaby, op de plek waar hij werd gedood

Azië·Nederlands-Indië

Indië-onderzoek is ‘niet objectief, onafhankelijk en wetenschappelijk’

De auteurs van de recent verschenen bundel 'Het pijnlijke afscheid van de Indische Archipel' hebben flink wat aan te merken op het grote Indië-onderzoek. Dat onderzoek zou "politiek" zijn en bovendien wordt de geschiedenis verdraaid. We stelden enkele vragen aan Bauke Geersing, de samensteller van de bundel.

Een Nederlandse patrouille in de omgeving van Boemiajoe, Midden-Java, in februari 1949.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Auteursgroep hekelt ‘moralistische’ en ‘ideologisch gedreven’ geschiedschrijving over Indonesië-conflict

Veel hedendaagse historici die schrijven over het Indonesië-conflict (1945-1950) doen dat onwetenschappelijk, vanuit moralisme en een anti-koloniale ideologie. Ze bedrijven geschiedsvervalsing. Dat is de rode draad in een recent verschenen boek van een groep auteurs die pretendeert wél wetenschappelijk te werk te gaan en wél met juiste feiten te komen.

Groepje meisjes bij Kamp Schattenberg, 1958, fotograaf onbekend, collectie Drents Museum

Azië·Museumnieuws·Nederlands-Indië

Tentoonstelling over geschiedenis Molukkers in Drenthe

Het Drents Museum in Assen staat vanaf volgende maand met een tentoonstelling stil bij de “buitengewone geschiedenis” van de Molukkers in Drenthe. Het museum wil daarbij niet alleen de historische gebeurtenissen (met rafelranden) belichten maar ook aandacht besteden aan “de passie en veerkracht van de Molukse gemeenschap”.

De Indonesiërs zetten in 1945-1950 posters, muurschilderingen en gekalkte leuzen in om hun strijd te ondersteunen. Muhammad Yuanda Zara wijdt daaraan een beschouwing in ‘Revolutionairy Worlds’. Hier de Nederlandse koningin als droevig kijkend aapje. Bijschrift: ‘Wilhelmina sedang minta2’ ofwel ‘Wilhelmina aan het bedelen’.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Indonesische en Nederlandse historici sloegen handen ineen

'De voornaamste verdienste van de bundel is dat deze aantoont dat oude gewoonten en begrenzingen bij de geschiedschrijving – zowel in Nederland als Indonesië – moeten en ook kúnnen worden doorbroken.'

Voorstelling van waterboarding in Ambonia in 1623. Anonieme prent.

Azië·Boekfragmenten·Nederlands-Indië·Populair·VOC

De controversiële Ambonse Moord (1623)

Op 9 maart is het precies 400 jaar geleden dat eenentwintig mannen, waaronder tien Engelsen, op last van een geïmproviseerd VOC-tribunaal werden onthoofd. De mannen zouden zich schuldig hebben gemaakt aan een complot tegen de Nederlanders.

Indonesische strijders op 12 november 1949 voor de uitgebrande Pasar Gede ofwel Grote Markt(hal) in Solo, Midden-Java.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Indonesische historici bezien onafhankelijkheidsoorlog (1945-1950) anders dan Nederlandse

De Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1950) was voor zowel Nederland als Indonesië een historisch tijdperk van groot belang. Zouden Indonesische historici daarover anders schrijven dan hun Nederlandse vakgenoten? Geïnteresseerden kunnen nu zelf de proef op de som nemen.

1 2 3 … 17 Volgende