Twintig extra Nederlandse gemeenten gaan een onderzoek laten uitvoeren naar hoe ze zich tijdens en na de Tweede Wereldoorlog hebben opgesteld ten opzichte van Joodse huiseigenaren. Dat blijkt uit onderzoek van actualiteitenprogramma De Monitor. Enkele grote gemeenten voerden eerder al een dergelijk onderzoek uit.
Volgens verschillende historici waren veel gemeenten betrokken bij de aankoop en doorverkoop van geroofde Joodse panden en ontvingen teruggekeerde Joden na de oorlog belastingaanslagen over de periode dat ze ondergedoken hadden gezeten of in een concentratiekamp verbleven. De twintig gemeenten die recent aankondigden een onderzoek te laten uitvoeren, willen weten hoe er precies is opgetreden tegen de Joodse inwoners. Ook wordt onderzocht of na de oorlog daadwerkelijk rechtsherstel heeft plaatsgevonden.
Eerder voerden de gemeenten Amsterdam (2016), Den Haag (2019), Rotterdam en Utrecht (2020) al dergelijke onderzoeken uit. De Monitor:
“De onderzoeken lieten een kille en zakelijke houding zien tegenover Joodse huiseigenaren die terugkeerden uit de concentratiekampen en onderduikadressen na de oorlog. Er werd geen rekening gehouden met het leed dat de overgebleven Joodse bevolking doorstaan had tijdens de oorlog.”
In Amsterdam en Den Haag bleken teruggekeerde Joden erfpacht en straatbelastingen te hebben moeten betalen over de periode dat hun woningen helemaal niet in hun bezit waren. Naar aanleiding van de onderzoeken besloten Amsterdam, Den Haag en Rotterdam 14,6 miljoen euro uit te keren aan nabestaanden en Joodse organisaties.
De nieuwe gemeenten die nu een onderzoek laten uitvoeren zijn:
In de uitzending van Monitor stelt advocaat Liesbeth Zegveld dat iedere gemeenten eigenlijk een onderzoek zou moeten laten uitvoeren:
“Als jij leed en schade veroorzaakt dan ben je gehouden dat te herstellen. Het is wat zuur om dat pas te doen als de ander zich meldt.”
De Monitor staat maandag 5 oktober uitgebreid stil bij de kwestie (22.15 uur op NPO2)
Ook interessant: Amsterdam gaat erfpachtboetes Joden terugbetalen
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
