Aankomende vrijdag wordt de website www.herkomstgezocht.nl gelanceerd. Via de site zijn 15.000 aangifteformulieren van in de Tweede Wereldoorlog verdwenen cultuurgoederen digitaal doorzoekbaar. De aangiftes zijn na de oorlog gedaan bij de Nederlandse overheid door mensen die in de oorlog kunstobjecten kwijtraakten door bijvoorbeeld roof, confiscatie of gedwongen verkoop. Nog altijd is niet duidelijk waar het merendeel van deze cultuurgoederen zich bevindt.
Zeventig jaar na de oorlog zijn de aangifteformulieren met beeldmateriaal voor het eerst wereldwijd voor iedereen digitaal toegankelijk. De aangifteformulieren komen oorspronkelijk uit het archief van de Stichting Nederlandsch Kunstbezit (SNK), de organisatie die na de oorlog onder andere als taak had de teruggave van roofkunst te verzorgen. Dit archief behoort tot de collectie van het Nationaal Archief.
Aan de database is beeldmateriaal toegevoegd voornamelijk afkomstig van het archief van de SNK, maar ook van het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis. Twee jaar lang werkte Bureau Herkomst Gezocht aan het digitaliseringsproject. De nieuwe website is een belangrijk instrument voor nabestaanden, die nog altijd op zoek zijn naar de lotgevallen van hun (groot)ouders. Ook musea, kunsthandel en particulieren krijgen zo de mogelijkheid hun collecties tegen het licht houden. Het Nationaal Archief over het project:
“Nederland heeft internationaal een voortrekkersrol op het gebied van herkomstonderzoek en de omgang met restitutie van roofkunst uit de Tweede Wereldoorlog. Een voorbeeld hiervan is dat 163 Nederlandse musea (waarvan de collecties zich leenden voor herkomstonderzoek) hebben meegewerkt aan het onderzoek museale verwervingen, waar zij de herkomst van hun collectie vanaf 1933 hebben onderzocht.”
Nederland is naast 43 landen ondertekenaar van de Washington Principles uit 1998. Deze principes dienen als richtlijn om correct en zorgvuldig om te gaan met de identificatie en restitutie van roofkunst. Het Nederlands restitutiebeleid is hierop geënt.
Het Bureau Herkomst Gezocht (in 1998 opgericht) maakt deel uit van het Nationaal Archief. Het bureau richtte zich tot 2005 op herkomstonderzoek van roofkunst die direct na de oorlog is teruggekeerd naar Nederland, de zogeheten Nederlands Kunstbezit-collectie (NK-collectie).
