Aleksej I van Rusland (1629-1676) – Tsaar

Aleksej I, Russische tsaar. Zoon van de eerste tsaar uit het huis Romanov.

Aleksej I van Rusland werd geboren op 19 maart 1629 als Aleksej Michajlovitsj Romanov. Hij was een zoon van de Michaël I van Rusland en Jevdokia Stresjnjova. Aleksej I was zestien toen hij, na de dood van zijn vader, in 1645 op de troon terecht kwam.

De eerste jaren stond hij onder grote invloed van zijn mentor Boris Morozov. Deze regeerde praktisch voor hem. Onder het bewind van Aleksej I van Rusland vonden er in het rijk verschillende opstanden plaats, zoals de boerenopstand onder leiding van Stenka Razin. Boris Morozov was niet erg populair onder het volk. In 1648 kwam de bevolking tegen de macht van deze bojaar tijdens de Zoutopstand. Morozov werd verbannen en Aleksej I regeerde vanaf dat moment alleen.

Aleksej I steunde patriarch Nikon in diens kerkhervormingen. De hervormingen waarbij onder meer de liturgische boeken werden herzien leidde tot een schisma in de Russisch-orthodoxe Kerk. De aanhangers van het ‘oude geloof’ (de zogenaamde Raskolniki), geleid door aartspriester Petrovitsj Habakuk Avvakoem, werden vervolgd. Avvakoem werd in 1682 verband. Toen Nikon zich verzette tegen de samenhang tussen kerk en staat en liet weten dat kerk en patriarch wat hem betrof boven de tsaar gingen, leidde dit tot een conflict met Aleksej. Deze riep op 12 december 1666 een synode bijeen waarbij Nikon door de patriarchen van Antiochië, Alexandrië en Rusland werd afgezet.

Een opstand van de Dnepr-kozakken, geleid door Chmelnitski, leidde tot de Russisch-Poolse Oorlog (1654-1667). Deze werd door Polen verloren waardoor Rusland het gebied van Smolensk en de streek ten oosten van de Dnepr met Kiëv verwierf.

Aleksej I overleed op 8 februari 1676 in Moskou. Na zijn dood werd hij opgevolgd door zijn zoon Fjodor III van Rusland.