Ronald Frisart

Nederlandse militairen in 1948 in Makassar, Zuid-Celebes.

‘Nederlandse historici lieten het na Indonesië-oorlog heel lang afweten’

Nederlandse historici hebben lang verzaakt met het beschrijven van de oorlog in Indonesië (1945-1950). Daardoor hebben ze sterk bijgedragen aan het ‘ont-herinneren’ van die oorlog en zeker van de ergste aspecten daarvan, zoals extreem geweld en oorlogsmisdaden.

Azië·Nederlands-Indië

Miljarden stroomden van Indië naar Nederland

Hoeveel profijt heeft Nederland, in klinkende munt uitgedrukt, getrokken van drieënhalve eeuw aanwezigheid in Indië?

Het Depot Speciale Troepen tijdens een actie in het dorp Salomoni (Zuid-Celebes), waarbij medio februari 1947 een aantal mannen werd doodgeschoten.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië·Politieke geschiedenis

Politieke springstof Indonesië nu voor groot publiek toegankelijk

Politieke springstof met een ongekende kracht. Die indruk blijft achter na lezing van de rapportage van twee juristen over Nederlandse militaire ‘excessen’ in Indonesië (voornamelijk Zuid-Celebes). Lang hebben kabinetten de documenten in een diepe la verborgen gehouden. Later waren ze beperkt toegankelijk voor wetenschappers. Nu kan het grote publiek er kennis van nemen.

Net in Nederland aangekomen Molukkers. Op 22 maart 1951 kwamen ze met de Kota Inten aan in de haven van Rotterdam.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

De worsteling met de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog vanaf 1950

De oorlog in Indonesië en het extreme geweld dat de Nederlandse troepen daarbij gebruikten, zijn lange tijd geen onderwerp geweest waarover in Nederland veel werd gesprokenen geschreven. Na het einde van de oorlog deed de regering veel moeite om discussies daarover uit de weg te gaan of zelfs in de kiem te smoren.

Nederlandse en Indonesische officieren overleggen in januari 1948 op Sumatra met internationale militaire waarnemers. In het midden met zonnebril de Amerikaanse kapitein J.A. Mac Naill, links naast hem, ook met zonnebril de Franse kapitein J. Rousset.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië·Politieke geschiedenis

De internationale context van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog

Was het Renville-akkoord (januari 1948) wel zo’n groot Nederlands succes als wordt beweerd? Hoe kwam Nederland ondanks boycots aan materieel voor de troepen in Indonesië? Het zijn twee van de vragen die aan de orde komen in het derde boek naar aanleiding van het grote Indonesië-onderzoek door drie wetenschappelijke instituten. Ditmaal staat de internationale context van de oorlog in Indonesië

Indonesische militairen, waarschijnlijk leden van het Studentenleger (Tentara Pelajar) in november 1949. (Foto Nationaal Archief/Dienst voor Legercontacten)

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Tweede boek Indonesië-onderzoek bevat veel boeiends, maar wekt ook ergernis

Het tweede boek dat voortkomt uit het grote Indonesië-onderzoek door drie wetenschappelijke instituten, laat getuigen van de oorlog uit 1945-1950 aan het woord, plus hier en daar de volgende generatie(s). Het bevat mooie uitspraken en observaties. Maar ook roept het soms meer vragen op dan het antwoorden geeft.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Eerste boek Indonesië-onderzoek: weinig nieuws, resultaten toch waardevol

Aan hard nieuws heeft het grote Indonesië-onderzoek door drie Nederlandse wetenschappelijke instituten vrij weinig opgeleverd. Toch zijn de resultaten waardevol. Ze bieden een goed overzicht van eerdere bevindingen, vullen die aan met nieuwe details en hier en daar een brok echt nieuws.

Soekarno leest de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring voor. Rechts in witte kleding Hatta. Het is 17 augustus 1945 en heel veel is nog onzeker.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

1945-1950, maar nu eens gezien vanuit Indonesisch perspectief

Over de dekolonisatie-oorlog lezen we in Nederland vrijwel alleen publicaties die de zaken benaderen vanuit Nederlands perspectief. Dat vertrekpunt is op zichzelf wel begrijpelijk. De allereerste vraag bij zulke ingrijpende gebeurtenissen is immers wat ‘we’ hebben gedaan en hoe dan. Maar als het daarbij blijft, ontstaat een eenzijdig beeld.

Standrechtelijke executies van kampongbewoners door militairen van het Depot Speciale Troepen in kampong Salomoni in ZuidCelebes (het huidige Sulawesi). In totaal zouden ongeveer twintig mannen zijn geëxecuteerd.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Nederlandse oorlogsmisdaden in Indonesië bleven met opzet onbestraft

Tientallen jaren lang hebben Nederlandse autoriteiten hun uiterste best gedaan oorlogsmisdaden van Nederlandse kant in Indonesië te ontkennen, te bagatelliseren en onbestraft te laten. Daarbij werd geregeld stiekem gedaan en vaak de doofpot als instrument gebruikt.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Veel Indonesische burgerdoden nam Nederlandse krijgsmacht voor lief

De Indonesische onafhankelijkheidsstrijd (1945-1950) stelde de Nederlandse krijgsmacht voor onverwachte en grote problemen. Militair-theoretisch werd geen afdoende oplossing gevonden. In de praktijk leidde dat tot opvoering van het geweldsniveau, waarbij de strijdkrachten bereid waren veel Indonesische burgerdoden op de koop toe te nemen.

Leden van het FLN tijdens de Algerijnse Oorlog, 1958

Koningshuis

Geheime documenten over prins Bernhard beslisten proces tegen trotskisten

Rond 1960 was Amsterdam heel even als het ware de cockpit van de wereldrevolutie. Vanuit de Nederlandse hoofdstad werden onder meer illegale activiteiten georganiseerd om de vrijheidsstrijd in Algerije te steunen.

Dirk van Hogendorp als gouverneur van Hamburg.

Azië·Biografieën·Nederlands-Indië

Dirk van Hogendorp (1761-1822) was zijn tijd ver vooruit

Zijn maatschappelijke carrière voerde over een hobbelig pad, maar ten aanzien van het koloniale Indië was Dirk van Hogendorp een man die ver vooruit zag.

Postzegel uit 1960 van de 'Republik Indonesia'

Azië·Nederlands-Indië·Taalgeschiedenis

Naam ‘Indonesia’ was een Brits bedenksel

De naam Indonesië, waar komt die eigenlijk vandaan?

Een aantal van de Indië-boeken dat komend jaar verschijnt

Azië·Nederlands-Indië·Nieuws

Deel veteranen niet gerust op uitkomst groot Indië-onderzoek

In februari worden de resultaten bekend gemaakt van een groot onderzoek naar de toepassing van geweld in Indonesië in de jaren 1945-1950.

Abdoel Rivai op 1 januari 1902, vermoedelijk in Amsterdam.

Azië·Biografieën·Nederlands-Indië

Abdoel Rivai: wegbereider voor Indonesische nationalisten

Zachtjes gaat bij hedendaagse Indonesiërs soms nog een belletje rinkelen bij het horen van de naam Abdoel Rivai, maar grotendeels is deze arts/journalist vergeten. Ten onrechte, want hij was, begin twintigste eeuw, een wegbereider voor Indonesische nationalistische organisaties.

Demonstranten op de Place de la Comédie in Montpellier.

Frankrijk

‘Gloire au 17ème’ – Opstand en muiterij in Zuid-Frankrijk

In Nederland vrijwel onbekend, maar de Fransen weten het nog goed. In 1907 stond ‘le Midi’, althans de grote zuidelijke wijnbouwregio Languedoc-Rousillon, in vuur en vlam. Letterlijk soms. En er vielen doden. Maar manschappen van het 17e regiment infanterie weigerden te schieten op het opstandige volk. Dat hielp om de regering-Clémenceau te laten zwichten voor eisen van de oproerlingen.

Landbouwschool voor Indonesiërs op Java. Gebouwd in de periode van de ethische politiek.

Azië·Nederlands-Indië·Politieke geschiedenis

Ethische politiek in Indië móést wel stranden

De ethische benadering van Indië, die in 1901 officiële Nederlandse regeringspolitiek werd, was grotendeels goed bedoeld. Maar het was een kwestie van: te weinig en te laat. De ethische politiek werd ingehaald door het Indonesische nationalisme, dat de ethici overigens zelf hadden helpen bevorderen.

Azië·Nederlands-Indië·Politieke geschiedenis

PvdA-vredesmissie Indië werd in 1947 fiasco

In een uiterste poging oorlog in Indië te voorkomen toog het prominente PvdA-Kamerlid Frans Goedhart in 1947 naar Java. Zijn vredesmissie liep op niets uit, op 20 juli 1947 begon de eerste Nederlandse ‘politionele actie’ tegen de Republiek Indonesië. Maar was Goedharts missie niet al vanaf het begin kansloos? En is hij misschien een beetje bij de neus genomen door

Paleis Het Loo in Apeldoorn, lange tijd het woonpaleis van koningin Wilhelmina

Koningshuis·Politieke geschiedenis

Hevige strijd om geld voor de Koning

Politieke twist is er al eeuwen over de familie Van Oranje-Nassau en geld, ook nu nog. Met enige regelmaat ligt het onderwerp ter tafel in de politieke arena. Maar honderd jaar geleden, op 9 en 10 november 1921, ging het er in de Tweede Kamer wel uitzonderlijk heftig aan toe.

Yogyakarta, 1949. Tijdens een militaire parade staat Soeharto (rechts) naast de opperbevelhebber van het Indonesische leger, generaal Sudirman, die toen al ernstig leed aan tuberculose. Daaraan overleed hij op 29 januari 1950. (Foto Ipphos)

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Eerste deel nieuwe Soeharto-biografie smaakt naar meer

Soeharto (1921-2008) bracht het in Indonesië tot een belangrijke militaire positie en hij werd zelfs de machtigste man van het land. Dat bleef hij liefst 32 jaar, waarvan dertig als president. Gezien zijn nederige afkomst en getroebleerde jeugd lag dat allerminst voor de hand.

Griekenland·Griekse mythologie·Oudheid

Athene: is de stad naar de godin genoemd of omgekeerd?

De meeste mensen hebben het vermoedelijk nog altijd als vaststaand feit in hun hoofd: de Griekse hoofdstad is genoemd naar de godin Athene. Waarschijnlijker is echter het omgekeerde: de godin dankte haar naam aan de stad.

Vorige 1 2 3 Volgende