Ronald Frisart

Hartelijke ontvangst nadat een evacuatietrein is aangekomen op station Manggarai in Batavia. Datum onbekend.

De andere kant van de bersiap

In Indonesië was de bersiap-periode (eind 1945, begin 1946) niet alleen een tijd van moord en doodslag door fanatieke Indonesische ‘pemoeda’ (jongeren). Gematigde pemoeda interneerden en evacueerden van oktober 1945 tot eind mei 1947 zo’n 56.000 (Indo-)Europeanen waardoor deze die barre tijd overleefden.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië / Indonesië

10 minuten leestijd

‘Eerlijk zullen we alles delen, ik een beetje meer dan jij’ kan allicht leiden tot tranen. ‘Het Sint Nicolaasfeest’ schilderde Jan Havicksz. Steen tussen 1665 en 1668.

Ongelijke verdeling van geld: is dat eigenlijk slecht?

Als inkomen en vermogen erg ongelijk onder mensen zijn verdeeld, zullen velen dat instinctief afkeuren. Het wordt ten minste voor een deel als onrechtvaardig ervaren. Maar is die ongelijke verdeling wel zo slecht? En als dat al zo zou zijn: waarom dan?

Historische achtergronden

8 minuten leestijd

In de jaren vijftig en zestig werden de economische verschillen kleiner, de welvaart breder gedeeld. In augustus 1965 poseerde het echtpaar Bouterse uit Schagen bij hun nieuwe trots: het twee miljoenste geregistreerde televisietoestel in Nederland. Naast zijn vader zit zoon Cees.

Afnemende ongelijkheid in de uitzonderlijke twintigste eeuw

Grote economische ongelijkheid was in de geschiedenis het standaardbeeld. Maar er was één uitzondering: de twintigste eeuw. Gedurende een deel van die eeuw nam de ongelijkheid juist fors af. Hoe kwam dat? En hoe kwam het dat de verschillen aan het einde van die eeuw toch weer groter werden?

Historische achtergronden

13 minuten leestijd

In het vroeg-middeleeuwse Irak was de economische ongelijkheid extreem.

Heel grote vermogensverschillen waren altijd de norm

Relatief recente cijfers (ruwweg 1870-2019) over ongelijke verdeling van inkomen en vermogen kwamen aan bod in de eerste aflevering van deze serie. Was de situatie in eerdere eeuwen ook zo? Of was het toen nog ongelijker of juist gelijker verdeeld?

Historische achtergronden

11 minuten leestijd

Tijdens de Belle Époque bereikte de elite het toppunt van zijn rijkdom.

Extreem veel geld trekt aandacht

Zo oud als de mensheid niet, maar wel al heel oud is financiële ongelijkheid in samenlevingen. Er is ook steeds meer belangstelling voor, dus alle aanleiding om het verschijnsel eens nader te bekijken. Hoe ontwikkelde financiële ongelijkheid tussen mensen zich in de loop der eeuwen?

Historische achtergronden

9 minuten leestijd

Officiële foto van presidentskandidaat Prabowo

Prabowo: president Indonesië met bezoedeld verleden

Slechts één ronde had Prabowo Subianto op 14 februari 2024 nodig om te worden gekozen tot achtste president van Indonesië. Een blik op het verleden van de nieuwe president. Een geschiedenis met zeer duistere plekken.

Nederlands-Indië / Indonesië

9 minuten leestijd

Van ijdelheid had Cornelis Chastelein geen last.

Depok: een opmerkelijk sociaal experiment in Indië

De West-Javaanse stad Depok, tegen de zuidgrens van de Indonesische hoofdstad Jakarta geplakt, heeft een heel bijzondere geschiedenis. In 1714 vormden vrijgelaten slaven er een unieke gemeenschap. De onafhankelijke Republiek Indonesië maakte daaraan in 1952 een einde. Maar nog steeds voelen verre nazaten van de vrijgelaten slaven een bijzondere band.

Boekbesprekingen·Nederlands-Indië / Indonesië·Slavernij

11 minuten leestijd

De antropometrie houdt zich bezig met het meten van het menselijk lichaam. Afbeelding uit 1932

We groeien flink, maar vroeger krompen we ook

‘We’ worden van generatie op generatie steeds langer. Dat denken we anno 2024 althans te weten. Maar zo was het niet altijd. Behalve groeien kan de mens ook krimpen, althans minder groot worden. Hoe is dat de in de loop van de geschiedenis gegaan? Hoe kwam dat? En is er een grens aan dat langer worden? Een historische schets met

Geneeskunde

19 minuten leestijd

Avondkrant Der Angriff van 30 januari 1933: ‘Vlaggen uit. Rijkskanselier Hitler!’ De Duitse bevolking zou de gevolgen spoedig ondervinden.

Ook ‘gewone’ Duitsers al snel dupe van nazi-bewind

Nadat Adolf Hitler op 30 januari 1933 in Duitsland aan de macht was gekomen, waren joden, communisten en socialisten er het haasje. Voor de overige Duitsers begonnen juist jaren van economische vooruitgang. Dat laatste is althans het nog steeds heersende beeld. Maar dat beeld klopt niet. Ook ‘gewone’ Duitsers betaalden onder het nazibewind al snel tol, getuige onder meer oplopende

Duitsland·Tweede Wereldoorlog

11 minuten leestijd

Mozaïek uit de zesde eeuw, voorstellende de apostel Matteüs. Het bevindt zich in de Basilica van San Vitale in het Italiaanse Ravenna.

Mattheuseffect werkt al tweeduizend jaar

Al zeker tweeduizend jaar is het zogenoemde Matteüs-effect merkbaar in menselijke samenlevingen. De Amerikaan Robert Merton bedacht de term 'Matthew-effect' in 1968. Ultrakort samengevat en ontdaan van nuances komt dat effect neer op: 'de rijken worden rijker en de armen armer'.

Historische achtergronden

9 minuten leestijd

Om van vervolging gevrijwaard te blijven, kwamen wederdopers wel in het geheim bijeen.

Wederdopers wekten angst voor ondergraving van de macht

In de Lage Landen was de ‘gewone man’ er halverwege de zestiende eeuw beroerd aan toe. Als enigen hadden de wederdopers voor die ellende een economisch en ideologisch alternatief. Dat zouden ze bezuren. Hoe gematigd de meeste wederdopers ook waren, de West-Europese elite voelde zich door hen bedreigd. Dus sloegen de machtigen toe, met veel doden als gevolg.

Religieuze geschiedenis

11 minuten leestijd