Ernst Röhm (1887-1934) – Leider Sturmabteilung (SA)

Als leider van de Sturmabteilung (SA) profileerde Ernst Röhm zich volgens Adolf Hitler te nadrukkelijk. Samen met tal van andere SA-leiders werd hij in de Nacht van de Lange Messen vermoord, op 2 juli 1934. Wie was Ernst Röhm?

Ernst Röhm was, in de woorden van Martin van Amerongen in een artikel uit 1995 [waarmee hij overigens de spreekwoordelijke spijker op de kop sloeg]…

“…een vet zwijn met een snor, een vingerdiep litteken op zijn gezicht en ook anderszins niet direct het prototype van de Arische mens.”

Tot zijn dood in 1934 was Röhm een van Adolf Hitlers belangrijkste steunpilaren en de enige die Adolf Hitler mocht aanspreken met ‘Adolf’ of diens koosnaampje ‘Adi’ in plaats van met het officiële ‘mein Führer’. Zo lezen we in het boek The Rise and Fall of the Third Reich (1990) van William Shirer. Overigens noemde Eva Braun Hitler ook ‘Adi’, een naampje dus dat alleen hele close relaties van Hitler mochten gebruiken.

Jeugd van Ernst Röhm

Ernst Julius Röhm werd geboren op 28 november 1887 in München, als zoon van een spoorwegbeambte. Na het doorlopen van school, begon Röhm in Ingolstadt in juli 1906 een militaire opleiding bij het Koninklijke Beierse 10e Infanterie Regiment Prinz Ludwig als cadet. Op 9 maart 1908 bevorderde men hem tot luitenant.

Röhm tijdens de Eerste Wereldoorlog

Gedurende de Eerste Wereldoorlog klom Ernst Röhm binnen de Duitse Wehrmacht op tot de rang van kapitein. Al in het begin van de oorlog, in 1914 tijdens een bestorming van Saint-Michiel in Frankrijk, raakte Röhm gewond. Een granaatscherf sloeg een gedeelte van zijn neus weg. Later, in juni 1916, raakte hij bij een aanval op Thiamont (bij Verdun) in Frankrijk, wederom gewond. Het bezorgde hem een groot litteken op zijn wang. Vanwege zijn dappere optreden kreeg Röhm nog diezelfde maand een IJzeren Kruis voor betoonde moed. Opnieuw keerde Röhm terug naar het front, waar hij voor de derde keer verwondingen opliep.

Aan het einde van de oorlog kreeg Röhm de Spaanse Griep. Tegen de verwachting in genas hij hiervan.

Betrokkenheid Röhm bij NSDAP en SA

In 1919, kort na de Eerste Wereldoorlog, raakte de homoseksuele vechtjas Ernst Röhm bevriend met Adolf Hitler. Hij werd lid van het Freikorps van Franz Ritter von Epp. Ook sloot hij zich dat jaar aan bij de DAP, een partij die zijn naam in het jaar erop aanpaste in NSDAP.

In november 1923 nam Röhm met zijn eigen troepeneenheid (genaamd Reichskriegsflagge) deel aan de mislukte Hitler-Putsch. Hiervoor kreeg hij in april 1924 een voorwaardelijke gevangenisstraf van vijftien maanden. In mei 1924 kreeg Röhm van Hitler opdracht de SA te reorganiseren. Verder werd hij in deze tijd politiek actief in het Duitse parlement, namens de Deutsch-Völkische Freiheitspartei – een extreemrechtse groep die een lijstverbinding met de NSDAP was aangegaan. In de jaren 1928-1930 bevond Ernst Röhm zich enige tijd in Bolivia, waar hij werkte als militair instructeur voor de Boliviaanse regering. Vanaf 1 november 1930, na zijn terugkeer in Duitsland, begon hij weer aan de organisatie van de Sturmabteilung te werken. Hitler benoemde hem kort erna, in januari 1931, tot hoogste SA-leider.

Na Hitlers machtsovername werd Röhm benoemd tot Reichsminister ohne Geschäftsbereich (Rijksminister zonder portefeuille) en Staatsminister in Bayern. Hij bleef actief als SA-leider – de SA telde op dat moment liefst 4,5 miljoen leden (begin 1933 waren het er nog 400.000!) – en raakte al snel steeds meer in conflict met de Wehrmacht en de SS vanwege de machtsaspiraties van de SA.

Nacht van de Lange Messen: de dood van Ernst Röhm

Tussen 30 juni 1934 en 2 juli 1934, de zogenoemde Nacht van de Lange Messen of Röhm-Putsch, liet Hitler de SS minstens 85 SA-leden (andere schattingen gaan uit van 150 personen; zelfs het aantal van 1.000 slachtoffers wordt genoemd) vermoorden door de SS van Heinrich Himmler. Ook SA-leider Ernst Röhm werd opgepakt, in een cel geknikkerd en op 1 juli 1934 in de gevangenis Stadlheim in München doodgeschoten.

Hierna was het gedaan met de macht van de SA. Kerstin Arnold schrijft op de website www.zukunft-braucht-erinnerung.de:

“Röhms SA hingegen spielt in den folgenden Jahren kaum mehr eine Rolle. Der internationale Gerichtshof in Nürnberg stellt am 14. November 1945 fest, dass die SA nach Juni 1934 auf den Stand “einer unbedeutenden Nazi-Anhänger-Gruppe zurückgegangen” ist.”

Leestip: Hitler in 1924: een extremistische clown
Rubriek: Tweede Wereldoorlog
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog

Bronnen ▼