Veel mensen kennen de scène wel waarin Ciske de Rat roept dat iedereen ‘de kolere kan krijgen’.
Hij wenste feitelijk iedereen cholera toe. Kolere is namelijk de Nederlandse naam van deze infectieziekte. Toch is het niet helemaal zeker of het woord ‘kolere’ verwijst naar de ziekte cholera. Zo schrijft het Genootschap Onze Taal op haar website het volgende over de herkomst van dit scheldwoord:
“Vermoedelijk is klere of kolere, zoals in krijg de k(o)lere, afgeleid van het Franse woord colère, dat ‘woede’ betekent. En dat Franse woord is dan weer een verbastering van het Latijnse colera, waar cholera ook aan is ontleend. Maar het woord colera (zonder h) werd eeuwen geleden al in het Nederlands gebruikt om een nare ziekte aan te duiden (niet specifiek cholera), en de verwensing zou ook uit die betekenis kunnen zijn voortgevloeid.”
Ook het scheldwoord ‘klerelijer’ hangt samen met ‘kolere’, maar dat een klerelijer aan cholera leidt is volgens het Genootschap Onze Taal vermoedelijk niet helemaal juist.
Zie ook: Lijst met historische uitdrukkingen (en scheldwoorden)
