Onlangs is nieuw fotomateriaal ontdekt uit de periode van het SS-concentratiekamp Vught. Beeldresearcher Gerard Nijssen vond in de National Archives in Washington bijna twintig foto’s, die deels nog niet bekend waren bij Nationaal Monument Kamp Vught.
Het gaat om foto’s waarop delen van het voormalige kamp te zien zijn, zoals het crematorium. De afgebeelde personen zijn uit de grensstreek geëvacueerde Duitse burgers en vermoedelijk ook van collaboratie verdachte Nederlanders. De foto’s zijn gemaakt door geallieerde legerfotografen in de periode na de bevrijding van Vught en omstreken, eind oktober en november 1944.
Verhalen
Er zijn erg weinig foto’s uit kamp Vught bekend, zeker in vergelijking met andere kampen zoals Amersfoort en Westerbork. Directeur Jeroen van den Eijnde is dan ook blij met deze ontdekking.
“Het geeft ons nieuwe mogelijkheden om verhalen te vertellen en duidelijk te maken wat er zich op deze plaats heeft afgespeeld. Ook al heeft het materiaal betrekking op de periode na de bevrijding van het Zuiden van Nederland, najaar 1944.”
Bijzonder zijn close-up foto’s van enkele Duitse burgers. Ook is een groep mannen te zien die, begeleid door één burger met armband en geweer, door het kamp marcheert. Het gaat hier vrijwel niet om een groep Duitse burgers, maar om Nederlanders die van collaboratie werden verdacht. De verwarring is wel begrijpelijk, want beide groepen verbleven naast elkaar in het overvolle kamp.
En andere mooie vondst is een scherpe foto van een Canadese soldaat die bij de gracht van kamp Vught poseert. Van den Eijnde:
“Een foto die even ervoor of erna is gemaakt behoort tot één van de bekendste met betrekking tot kamp Vught, maar bijzonder hier is dat een stuk van de kampspoorlijn te zien is. Hier hebben we nauwelijks foto’s van, terwijl wij juist nu dit spoortracé op enkele plaatsen in het landschap ook weer zichtbaar willen maken.”
Buitenlandse archieven
Beeldresearcher Nijssen (onder meer bekend van ‘Andere Tijden’ en ‘De Oorlog’) deed zijn vondst tijdens vooronderzoek voor een uitgebreide zoektocht naar nog onontdekt beeldmateriaal in buitenlandse archieven, afkomstig uit de kampen Amersfoort, Vught en Westerbork. De drie herinneringscentra werken hierin nauw samen. Met een bijdrage van het Mondriaan Fonds en het vfonds kan Nijssen op zoek naar beeldmateriaal. De centra hebben grote verwachtingen. Van den Eijnde:
“Zo moeten er nog beelden bestaan van de bezoeken die SS-kopstukken als Rauter en Himmler aan concentratiekamp Vught brachten. Ook weten we uit dagboeken van gevangenen dat er door SS’ers foto’s werden gemaakt.”
De zoektocht van Nijssen naar beeldmateriaal van en over de concentratiekampen in Nederland vindt plaats in het kader van het project ‘In Beelden Gevangen’ dat door de herinneringscentra Vught, Amersfoort en kamp Westerbork is geïnitieerd.
