Volgens de Romeinse geschiedschrijver Titus Livius sprak de Gallische leider Brennus de beroemde woorden vae victis (Wee de overwonnenen) nadat hij in 387 v.Chr de Romeinen op vernederende wijze verslagen had.
Brennus was de hoofdman van de Senonen, een Gallische stam die in de periode daarvoor in het noorden van Italië neergestreken. Nadat hij Etrurië had veroverd versloeg hij de Romeinen bij de Allia, een zijriviertje van de Tiber. Hiermee lag de weg naar Rome open. Enkele dagen later bereikten de Senonen inderdaad Rome. In de nachtelijke uren beslopen de Galliërs het Capitool, de citadel, waar de Romeinse troepen zich gehergroepeerd hadden. Niemand had de Senonen door. Volgens de legende zouden de Romeinen uiteindelijk echter gered zijn door een stel ganzen die luid begonnen te snateren en klepperden met hun vleugels toen ze de Galliërs in het oog kregen. Net op tijd werden de Romeinse soldaten door al het kabaal gewekt en slaagden ze erin de Senonen van de citadel te verjagen.
De belegering die volgde werd uiteindelijk door de Romeinen afgekocht. Maar de prijs was hoog. Livius:
[…] daarop is in een gesprek tussen Quintus Sulpicius, krijgstribuun, en Brennus, koning van de Galliërs, de zaak overeengekomen, en duizend pond aan goud zou als prijs spoedig van het volk aan de stammen worden overgemaakt. Aan de op zich al schandelijke zaak werd nog een onwaardige toegevoegd: de door de Galliërs gebrachte gewichten zouden ongelijk zijn (d.i. niet in overeenstemming met de geldende waarden). En toen de tribuun bezwaar maakte voegde de trotse Galliër zijn zwaard aan de gewichten toe en men hoorde de voor Rome niet te verdragen uitspraak:, ‘Wee (aan) de overwonnenen.’
De uitdrukking ‘Wee de overwonnenen’ is in de geschiedenis veelvuldig gebruikt door veroveraars en is spreekwoordelijk geworden voor de veelvoorkomende situatie waarbij overwinnaars de touwtjes in handen hebben en over het lot van de overwonnenen kunnen beschikken.
Latijnse spreuken, spreekwoorden en uitdrukkingen
De Romeinen en de strijdvaardige Kelten
Bronnen â–¼
-https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/wee-de-romeinen~b3922572/
-https://nl.wikipedia.org/wiki/Brennus_(vierde_eeuw_v.Chr.) [citaat]
-Wie zei dat – 500 historische oneliners – Paul Claes (Vantilt) p.19
