Eerste Pinksterdag 1955 bracht Nederland zijn eerste file

De Eerste Pinksterdag van 1955 staat bekend als de dag waarop er voor het eerst een file stond op een Nederlandse snelweg. Het knooppunt bij Oudenrijn had de primeur. Cabaretier Herman Finkers zou later over files zeggen dat die “zo leuk zijn, dat de mensen ervoor in de rij staan”.

Het was lekker weer op 29 mei 1955. En vanwege Pinksteren waren veel mensen vrij. Op zoek naar vertier reisden veel autobezitters vanuit de Randstad naar de Veluwe, terwijl een groot aantal Duitse automobilisten besloot een bezoek te brengen aan de Nederlandse stranden en bollenvelden. Pneumatische verkeerstellers registreerden deze Eerste Pinksterdag maar liefst 50.000 auto’s. Een enorm aantal als je bedenkt dat het totale aantal personenauto’s op dat moment 219.000 bedroeg en er vanwege de feestdagen nauwelijks vrachtverkeer rond reed. Niet eerder waren er zoveel auto’s tegelijk op de rijkswegen te vinden.

Bij knooppunt Oudenrijn – het eerste kruispunt van autosnelwegen in Nederland – kwam het tot een grote opstopping. Tot veel irritatie leidde deze eerste file nog niet. In Nederland kende men het begrip file alleen van horen zeggen. Het was een modern fenomeen dat nu kennelijk vanuit Amerika overgewaaid was naar Europa. De file trok veel bekijks en leidde niet tot chagrijn. De ANWB:

“Het was juist heel modern om in de file te staan. Dan hoorde je er echt bij. […] De file werd in die tijd in goede banen geleid door een verkeersregelaar. Dat was leuk werk, want het waren toen bijna altijd vrolijke mensen die in de file stonden.”

Eerdere files

Ook voor de Eerste Pinksterdag van 1955 was het zo nu en dan erg druk op de Nederlandse autowegen. Zoals in 1928, naar aanleiding van de Olympische Spelen in Amsterdam. En er waren al eerder verkeersopstoppingen waarbij in de krant zelfs het woord ‘file’ gebruikt werd. In maart 1913 berichtte het Algemeen Handelsblad bijvoorbeeld over “één lange file van auto’s” op de 2,3 kilometer lange Middenweg in Amsterdam. Voetbalwedstrijden waren toen de oorzaak van de verkeersopstopping.

De file van 1955 was echter de eerste file op een kruispunt van autosnelwegen.

Boek: Een auto voor iedereen – Maarten van Rossem

Video over de eerste file van 1955

Bronnen ▼