‘Audrey Hepburn was niet actief voor het verzet’

Het Airborne Museum in Oosterbeek werkt momenteel aan een tentoonstelling over de Nederlands-Britse actrice Audrey Hepburn. Tijdens voorbereidend onderzoek ontdekte het museum dat de actrice nooit voor het verzet werkte, terwijl dat wel vaak is beweerd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde Hepburn samen met haar moeder in Arnhem. Ze liet zich toen Edda van Heemstra noemen, omdat ze bang was dat haar Britse naam haar in de problemen kon brengen. Na de oorlog maakte de actrice onder meer furore in Hollywood. Geregeld was het verhaal te horen dat Hepburn voor het verzet werkte. Zo zou ze tijdens de Slag om Arnhem onder meer hebben geholpen bij de evacuatie van Britse militairen naar bevrijd gebied. Ook haar biograaf Barry Paris, verspreidde dit soort berichten.

Volgens het Airborne Museum is dit allemaal niet waar. Vanwege de tentoonstelling over de Arnhemse jaren van de wereldberoemde actrice, dook men in verschillende archieven en bronnen. Nergens vond men enig bewijs van verzetsactiviteiten van Hepburn.

In de tentoonstelling wordt vooral veel aandacht besteed aan de relatie van de actrice met haar moeder Ella van Heemstra. Gelijktijdig met de tentoonstelling verschijnt Het geheim van Audrey H., een psychologische roman van Miriam Guensberg waarin de jeugd van Audrey Hepburn eveneens centraal staat.

Fascistische partij

Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog reisde Audrey Hepburn naar Nederland, nadat ze haar jeugd op een Britse kostschool had doorgebracht. In Arnhem werd ze herenigd met haar moeder en twee halfbroers. Haar moeder stond er, na twee gestrande huwelijken, alleen voor met drie kinderen. Het Airborne Museum:

“Onderzoek toont aan dat Ella van Heemstra vanaf dat moment de stuwende kracht was achter haar dochters carrière. Haar brede netwerk, onder andere stammend uit de tijd dat zij lid was van een fascistische partij, in combinatie met het danstalent van Audrey, opende vanaf 1940 in Arnhem de deuren naar Audrey’s internationale carrière.”

Grijs gebied

Direct na de oorlog werd de familie Van Heemstra publiek veroordeeld vanwege het fascistische verleden van Ella. Het Airborne Museum wil met dit verhaal laten zien dat voor de meerderheid van de Nederlandse bevolking tijdens de Tweede Wereldoorlog het dagelijkse leven gewoon doorging en dat de bevolking niet uit louter collaborateurs of verzetsmensen bestond.

“De tentoonstelling ‘Moederliefde’ gaat over de kernwaarden van burgers die destijds onder druk stonden. De verhaallijn laat zien hoe een Nederlandse moeder probeerde een moreel kompas te vinden in een chaotische wereld, maar ook hoe zij zich liet leiden door soms opportunistische drijfveren, om zo haar dochter kansen te bieden die zijzelf nooit heeft gehad. De insteek van de tentoonstelling is niet het aantonen van goed of fout, maar – conform de theorie van historici als Chris van der Heijden en Ad van Liempt – het grijze gebied ontsluiten.”

De tentoonstelling, getiteld Moederliefde. Het geheim van Ella & Audrey, wordt op 26 januari 2017 geopend door de twee zoons van Audrey Hepburn.

Boek: Roman over de Arnhemse jaren van Audrey Hepburn