Babyboom & babyboomgeneratie – Betekenis & gevolgen

De termen babyboom en babyboomgeneratie komen geregeld voorbij als het gaat over de periode na de Tweede Wereldoorlog. Wat is de betekenis van deze begrippen? En welke oorzaken, kenmerken en gevolgen had de naoorlogse babyboom voor Nederland, West-Europa en de Verenigde Staten? 

Babyboom: geboortegolf in de jaren 1945 tot 1947

Een veelgebruikte betekenis van het begrip ‘babyboom’ is:

“De geboortegolf die in veel West-Europese landen en de Verenigde Staten plaatsvond in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog, specifiek in de jaren 1945 tot 1947.”

Ook na 1947 bleven de geboortecijfers hoog. Om deze reden worden, globaal genomen, mensen die tussen 1947 en 1955 aangeduid als ‘babyboomers’ of als de ‘babyboomgeneratie’. In dit tijdvak werden er in Nederland, volgens het CBS, zo’n 2,4 miljoen kinderen geboren. Het begrip babyboom kan ook in algemenere zin als een synoniem voor ‘geboortegolf’ gebuikt worden. En verder kennen we dit woord natuurlijk van het gelijknamige tv-programma Babyboom.

Oorzaken en gevolgen van de babyboom

Uitgestelde geboorten tijdens de Tweede Wereldoorlog vormden de belangrijkste oorzaak van de naoorlogse geboortegolf. Na de bevrijding besloten stelletjes alsnog kinderen te krijgen. En die kwamen in groten getale, zoals we zagen: tot 1955 zouden er in ons land bijna tweeënhalf miljoen kinderen ter wereld komen.

De gevolgen van deze omvangrijke geboortegolf waren groot. We noemen enkele voorbeelden. In de jaren 1950 zaten de basisscholen bomvol. In het decennium erop gold hetzelfde voor middelbare scholen en universiteit, wat een impuls vormde voor het ontstaan van een kritische jongerengeneratie die zich profileerde via Provo en daarna de hippiebeweging. De verstedelijking en (sub)urbanisatie kregen door de babyboom een flinke impuls. Verder moest de bouw, met name in de jaren 1950 tot 1970, hard aan de slag om voldoende woningen te bouwen voor de groeiende bevolking.

Ten slotte is een belangrijk probleem dat de babyboom heeft gecreëerd het in toenemende mate onder druk komen te staan van de verzorgingsstaat. Vanaf 2011 is er een verhoogde toename van 65-plussers te constateren, met als gevolg onder meer veel langdurig openstaande vacatures in het onderwijs, de zorg en de bouwsector.

Lees ook: Babyboomers zagen Nederland radicaal veranderen
Of… De komst van gastarbeiders naar Nederland
Boek: De babyboomer en het monster. De vrijheidsstrijd van de naoorlogse generatie

Bronnen ▼