Bill Millin, de Schot die tijdens D-Day op zijn doedelzak speelde

Het moet een bijzonder gezicht zijn geweest tijdens D-Day. Terwijl Sword Beach, een van de codenamen voor de Normandische stranden, door commando’s werd bestormd, wandelde de Schotse doedelzakspeler Bill Millin heen en weer over het strand om zo het moreel van de manschappen hoog te houden.

Tijdens de D-Day was Bill Millin de persoonlijke doedelzakspeler van commandant Simon Fraser, de vijftiende Lord Lovat. Hoewel de Britse overheid het blazen op doedelzakken in de frontlinie eigenlijk had verboden, kreeg de eenentwintigjarige Millin van Fraser toch opdracht zijn instrument te bespelen, om zo het moreel van de troepen te versterken en soldaten te midden van het oorlogsgeweld een oriëntatiepunt te bieden. Toen Millin hem wees op het uitgevaardigde verbod, zou de Schotse edelman als volgt gereageerd hebben:

Ah, maar dat is het Engelse oorlogsbureau. Jij en ik zijn allebei Schots, en dat verbod is op ons dus niet van toepassing.

Terwijl de commandant met zijn manschappen bij Sword Beach zijn landingsvaartuig verliet en door het water richting het strand waadde, speelde Millin Highland Laddie (Hieland laddie), een populair Schots volksliedje. Anders dan de commando’s rondom hem droeg Millin overigens een traditionele kilt en geen ondergoed. Het koude water stuwde het typische Schotse kledingstuk omhoog en maakte zijn testikels gevoelloos, maar dat bracht Millin kennelijk allemaal niet uit zijn doen. Hij blies door. Lord Lovat liep slechts enkele meters voor hem richting het strand en hoorde dat de doedelzakspeler al snel een nieuw liedje inzetten: Blue bonnets.

Na enige tijd viel het de commandant echter op dat hij ondanks al het lawaai van de strijd Millin niet meer hoorde spelen. Hij verzocht de Schot daarom een nieuw lied in te zetten en opperde zelfs om tijdens het spelen heen en weer te lopen. Dit was een vrij opmerkelijk voorstel aangezien de manschappen inmiddels onder hevig artillerievuur lagen. Millin voldeed toch aan de opdracht en zag onderwijl…

…een paar mannen met hun gezicht omlaag in het water liggen en heen en weer rollen in de branding. Links van me probeerden ze zich in te graven op het strand. Maar toen ze de doedelzak hoorden, hielden enkelen daarmee op en zwaaiden juichend met hun arm. De invasie – Alex Kershaw, p. 161

Niet iedereen kon het bijzondere optreden echter waarderen. Zo werd Millin tijdens zijn wandelingen bijvoorbeeld door een sergeant uitgefoeterd die meende dat de Schot met zijn doedelzakspel alleen maar onnodig de aandacht van de Duitsers trok. Na drie keer heen en weer te hebben gelopen over het strand, terwijl rondom mortiergranaten insloegen, vond Millin het welletjes en haalde hij Lord Lovat in om vervolgens dekking te zoeken bij een kort daarvoor uitgeschakelde bunker.

Pegasusbrug

Enige tijd later was Millin ook betrokken bij de verovering van de Pegasusbrug in de buurt van Ouistreham. Ook hier kreeg hij van Lord Lovat opdracht om op zijn doedelzak te spelen, terwijl de commando’s onder vuur werden genomen door sluipschutters. Millin speelde hier ook weer het lied The blue bonnets over the border. De tekst daarvan konden veel Schotten veel dromen:

March! March! Ettrick and Teviotdale,
Why my lads dinna ye march forward in order?
March! march! Eskdale and Liddesdale,
All the Blue Bonnets are over the Border.

Kort na deze gebeurtenis werd de doedelzak van Bill Millin geraakt door een kogel waardoor hij onbespeelbaar werd.

In 1994 bezocht de inmiddels bejaarde Millin de Pegasusbrug opnieuw en keek hij terug op de gebeurtenissen. Toen een verslaggever hem vroeg waarom de Duitsers hem niet hadden neergeschoten, antwoordde hij gevat:

De Duitsers verklaarden me voor gek. Maar als ik getikt was, dan was Lovat nog veel getikter! De invasie – Alex Kershaw, p. 263

Getikt of niet, beide mannen overleefden de oorlog en bleven onlosmakelijk met elkaar verbonden. Toen Lord Lovat in 1995 overleed speelde de bedroefde Millin doedelzak op diens begrafenis.

Millin zelf overleed in augustus 2010. Hij werd 88 jaar oud. Zijn doedelzak is tegenwoordig te bewonderen in een museum in Normandië, het Mémorial Pegasus in Ranville. En bij Sword Beach wordt hij sinds 2013 geëerd met een levensgroot standbeeld.

Boek: De invasie – De onvergetelijke geschiedenis van de helden van D-Day

Bronnen ▼