Het CDA en de SP willen dat er alsnog een Nationaal Historisch Museum komt. Zo’n veertien jaar geleden was er ook al eens een plan om een dergelijk museum op te richten, maar dat strandde.
“In het onderwijs is geschiedenis als vak steeds verder in de marge gedrongen. Ook op radio en tv is er slechts sporadisch aandacht voor. En een nationaal historisch museum dat onze geschiedenis in samenhang toont, is er ook al niet. Als we hier geen verandering in brengen zal het historisch besef in onze moderne samenleving steeds verder achter de horizon verdwijnen. Daarom zijn de ondertekenaars van onderstaand artikel van mening dat er een Huis van de Geschiedenis moet komen.”
Het plan van de twee Kamerleden kreeg veel steun, maar een fysiek museum kwam er uiteindelijk toch niet. Onder meer na veel discussies over de gewenste vestigingsplaats. Ook over de wijze waarop het museum de nationale geschiedenis zou moeten presenteren, liepen de meningen uiteen. Zo was geestelijk vader Marijnissen bijvoorbeeld niet te spreken over de koers die museumdirecteuren Valentijn Byvanck en Erik Schilp wilden voeren. Zij wilden de chronologische canon loslaten en werken met zogeheten ‘werelden’, te weten ik en wij, land en water, rijk en arm, oorlog en vrede en lichaam en geest. Volgens de SP-leider werd het museum door toedoen van de twee directeuren een soort “postmoderne hutspot” en “hipdoenerij van museumbobo’s”. Vanuit de culturele wereld was anderzijds veel kritiek op het feit dat politici zich gingen bezighouden met inhoud en koers van het museum.
Juni 2011 liet staatssecretaris Halbe Zijlstra van Cultuur de directie van het museum weten dat de subsidie werd stopgezet. Daarmee werd definitief de stekker uit het project getrokken.
Saamhorigheid en gedeelde oriëntatie
“Wij gaan in Nederland te nonchalant om met onze geschiedenis. Het groeiende individualisme heeft daar enorm aan bijgedragen. De maakbare samenleving. Waarbij het niet uitmaakt wie je bent en wat je doet, als jij je er maar goed bij voelt. Maar het resultaat van een maakbare samenleving is dat we vergeten waar we vandaan komen en elkaar uit het oog verliezen. Juist door kennis van onze gezamenlijke geschiedenis zullen we de nationale verbondenheid meer gaan ervaren, dit kan bij uitstek verbindend werken in een tijd van versplintering en polarisatie.”
Lilian Marijnissen stelt dat kennis van de eigen geschiedenis belangrijk is. Ontbreekt die kennis, dan ligt oppervlakkigheid op de loer.
“In een tijd waarin de samenleving individualiseert en de veranderingen steeds sneller lijken te gaan, verdwijnt ook steeds meer de gedeelde oriëntatie. De oprichting van een Nationaal Historisch Museum kan bijdragen aan een hernieuwde waardering van het belang van kennis van onze wordingsgeschiedenis. Dat kan helpen in actuele discussies. Immers, het begrip van het heden en het nemen van beslissingen voor de toekomst kan niet zonder kennis van de ontwikkeling die ons gebracht heeft waar we nu zijn.”
Details over de plannen voor het nieuwe Nationaal Historisch Museum geven de twee partijen nog niet. Zo is bijvoorbeeld nog onduidelijk hoe het museum inhoudelijk en organisatorisch zou moeten worden ingericht en of de canon van Nederland als basis moet dienen.
Lees ook: Canon van Nederland laat héle geschiedenis van Nederland zien
Boek: Schetsen voor een Nationaal Historisch Museum
