Sommige Nederlandse woorden zijn etymologisch vrij exact te herleiden. Een van die woorden is de ‘beurs’, in de zin van handelsplek en portemonnee. Het woord werd volgens de Italiaanse geschiedschrijver Lodovico Guicciardini geboren in de Vlaamse stad Brugge, vernoemd naar een familie in die plaats en verspreidde zich rond 1453 razendsnel over Europa.
Embleem, ingemetseld in de voorgevel van het Huis Ter Beurze – ccEen gouden ‘S’
Brugge is in de late Middeleeuwen een stad die kooplieden uit heel de wereld aantrekt. Deze geldbeluste lieden hebben een plek nodig waar ze elkaar kunnen spreken en met elkaar kunnen handelen. Vaak treffen ze elkaar op het centrale plein in Brugge, in de herberg van de adellijke familie Van der Beurse. Deze familie woont daar sinds de dertiende eeuw.
Het gaat de Van der Beurses voor de wind: ze hebben geld zat om een vaste nar in dienst te nemen, ze doen naar hartenlust mee aan adellijk tijdverdrijf, namelijk de steekspelen van het ridderlijk gezelschap van De Witte Beer, en bezitten diverse leengronden en heerlijkheden in Brugge en omstreken.
Bursa
In 1453 gebeurt het: Jean van der Beurse laat in Brugge een ‘beurs’ neerzetten: een gereglementeerde handelsplaats in de vorm van een grote open ruimte, midden in de stad. Met aan minstens รฉรฉn kant beschutting tegen het weer en een smalle, streng bewaakte toegang. De beurs moet op twee manieren de handel mogelijk maken: er moet ruimte zijn om je goederen te laten zien en er moeten droge plekken zijn om de schriftelijke documentatie te kunnen afhandelen.
Geรฏnspireerd door de goede faciliteiten in Brugge, vestigen de grote handelssteden Venetiรซ, Florence en Genua hun hoofdkwartier rond het plein van Van der Beurse. De plek raakt geรฏnstitutionaliseerd en het woord โbeursโ wordt daarna voor elke soortgelijke plek gebruikt.
Internationaal
Buitenlandse handelaren nemen de term mee naar hun eigen land: eerst de Italianen (borsa), maar daarna de Fransen (bourse), Duitsers (Bรถrse), Russen (birลพa), Tsjechen (burza), Zweden (bรถrs), Denen en Noren (bรธrs). In de meeste talen betekent het woord tevens geldbuidel, teruggaand op het Latijnsebursa, het begrip waarvan ook de naam van Van der Beurse afstamt.
Door een gebrek aan mannelijke erfgenamen sterft de familie Van der Beurse omstreeks 1500 uit. Het epicentrum de ‘beurs’ verhuist rond diezelfde tijd van Brugge naar Antwerpen.
Enne Koops (1978-2023) was historicus en docent geschiedenis en maatschappijleer aan het Rietschans College in Ermelo. Zijn interesse ging uit naar onderwerpen als religie- en cultuurgeschiedenis, oorlogen, migratie, en de geschiedenis van Noord-Amerika, Nederland en Duitsland. Publiceerde vele artikelen op Historiek. Zie ook: In memoriam
Een encycliek is een pauselijke rondzendbrief over geloofszaken of een zedelijk onderwerp. Encyclieken gelden sinds de achttiende eeuw als de meest officiรซle pauselijke rondzendbrieven over geloofszaken. De inhoud van dit schrijven is bedoeld voor alle katholieke gelovigen. Middeleeuwen, Religieuze geschiedenis KerkgeschiedenisRooms Katholiek
Walhalla is afkomstig uit de Noordse mythologie en betekent letterlijk โzaal van de gevallenenโ. Het Walhalla staat bekend als een mythologische hemel.
Lezers maken Historiek mede mogelijk. Ons steunen kan op verschillende manieren. Lees hier meer.
Gratis nieuwsbrief
48.278 actieve abonnees
"Geschiedenis kan helpen onszelf en de wereld rondom ons beter te begrijpen."
Volg ons: