Deuce (tennis) – Betekenis en herkomst van de term

Deuce is een begrip dat veel in de tennissport wordt gebruikt. Wat betekent deze term en hoe zit het met de herkomst van het woord?

De term deuce houdt in dat er tijdens het spelen van een game een gelijke stand is, namelijk 40-40. In de game, waarin de punten op merkwaardige wijze lopen van 15 via 30 naar 40, is dus nog geen winnaar. Wanneer men de deuce-stand heeft bereikt, moet een van beide spelers vervolgens twee keer achter elkaar een punt scoren, anders wordt het weer opnieuw deuce. Het eerstvolgende punt dat volgt op deuce wordt ‘advantage’ (voordeel) genoemd.

Herkomst van deuce

Volgens verklaarders zou de term deuce een verbastering zijn van het Franse ‘quarante deux’ of ‘quarante à deux’, wat tweemaal veertig of veertig beiden betekent. Vroeger werd er, afgaande op oude prents uit de zeventiende eeuw en uit de Middeleeuwen, gespeeld om geld. De munteenheid was in deze tijd zestig cent, waardoor de scores 15 (een kwart munt), 30 (halve munt) en 45 (driekwart, later 40 geworden) zouden zijn ontstaan. Wie de game won, won zestig cent en dus het hele bedrag.

De eerste vermelding van de puntentelling bij tennis gaat terug tot het eind van de Middeleeuwen en komt voor in een document uit 1435 van de Franse aristocraat en dichter Karel van Orleans. Maar er werd in het Franse Rijk al eerder, in de twaalfde eeuw, een vorm van tennis gespeeld. De sport en de telling zijn dus eeuwenoud. Aanvankelijk sloeg men overigens met blote handen en niet met een racket.

Naast de verklaring van deuce als een variant op ‘quarante deux’ is er nog een andere uitleg voor de herkomst van deuce. Zo zeggen sommige verklaarders dat deuce komt van ‘deux le jeu’, wat betekent: aan alletwee of aan beiden het spel. Deuce duidt er dan op dat beide spelers gelijk staan qua score. Twee extra te spelen punten (of meer als het opnieuw deuce wordt) moeten dan de doorslag geven wie de game wint. Een laatste uitleg wijst op het Franse ‘deux a jouer’ (‘nog twee te spelen’), die verband houdt met de nog twee te spelen punten.

Love: ook afkomstig uit het Frans

Ook het begrip ‘love game‘, wanneer een speler een game wint zonder dat de tegenstander een punt heeft gemaakt, is afkomstig uit het Frans. De nul zou namelijk lijken op een ei, in het Frans ei, ‘l’oeuf’. Met liefde heeft de love game dus niets van doen.

Boekentip: ‘Heeft yemant lust met bal of met reket te spelen?’ Tennis in Nederland 1500-1800

Bronnen ▼