Erfüllungspolitiek – Betekenis

2 minuten leestijd
Gustav Stresemann in 1926 bij de Volkenbond in Genève
Gustav Stresemann in 1926 bij de Volkenbond in Genève (Bundesarchiv, Bild 102-08490 / CC-BY-SA 3.0)

Het beleid van Duitse regeringen in de jaren 1920, ten tijde van de Weimarrepubliek, waarbij geprobeerd werd de bepalingen van het Verdrag van Versailles na te komen en het land economisch te laten herstellen, wordt soms aangeduid als Erfüllungspolitiek.

Het idee achter de Erfüllungspolitiek (of ‘verzoeningspolitiek’) was dat door samen te werken met de geallieerden – die Duitsland na de Eerste Wereldoorlog zware sancties hadden opgelegd – het land vertrouwen kon winnen en op den duur gunstigere voorwaarden kon bedingen, bijvoorbeeld via heronderhandeling over de herstelbetalingen of beëindiging van de bezetting van het Ruhrgebied.

In Duitsland was de Erfüllungspolitiek omstreden. Zo waren er groeperingen die meenden dat het beter was om fel protest aan te blijven tekenen. Hierbij was de opzet dus verzet tegen de als vernederend ervaren bepalingen in het Verdrag van Versailles. In de Nederlandse krant Het Vaderland worden de twee richtingen in maart 1926 als volgt omschreven:

Twee richtingen hebben steeds scherp tegenover elkaar gestaan, de methode der Erfüllungspolitik en die van de verzet-politiek. De Erfüllungspolitik steunt op de gedachte, dat men door nauwgezette vervulling van de opgelegde lasten de felheid der tegenstanders kan breken en de sympathie winnen van de invloedrijke toeschouwers (Amerika).

Consequent doorgevoerd brengt deze politiek echter de mogelijkheid mede van verzwakking van Duitschland tegenover de verdedigers van Versailles, om een dubbele reden. Erfüllungspolitik moet gepaard gaan met voortdurende binnenlandsche propaganda, om de bevolking de op te leggen lasten te doen aanvaarden, wat tot verminderd weerstandsvermogen voert. Uiterste vervulling kan de indruk wekken dat er in Duitschland veel te halen is, wat tot nieuwe eischen kan leiden.

Hier ziet men reeds de tegenhanger op duiken, namelijk van de groep, die uitgaat van de overtuiging, dat men slechts door zou scherp mogelijk verzet, met tactische retraites vergezeld, verzachting van eischen der tegenstanders kan krijgen.

Pact van Locarno

De Duitse bondskanselier Gustav Stresemann, die in 1923 aan de macht kwam, probeerde een tussenweg te bewandelen. Enerzijds verzette hij zich tegen de bepalingen van het Verdrag van Versailles en anderzijds probeerde hij de diplomatieke banden met Frankrijk te normaliseren. Deze opstelling leidde in 1925 tot het zogeheten Pact van Locarno, waarin Duitsland vrijwillig de westgrenzen met Frankrijk en België erkende en beloofde grensconflicten voortaan vreedzaam op te lossen. Als gevolg hiervan trad Duitsland in 1926 toe tot de Volkenbond, wat als een diplomatiek succes werd beschouwd.

Het Pact van Locarno leidde enkele jaren tot ontspanning in de Europese politiek. In eigen land werd Stresemann echter fel bekritiseerd door nationalistische kringen, die iedere vorm van samenwerking met de voormalige vijanden afwezen.

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
2000
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 56.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×