Een internationaal volkstribunaal stelt de Indonesische regering verantwoordelijk voor mensenrechtenschendingen in 1965-1966. Het tribunaal hoorde in november 2015 in Den Haag verschillende ooggetuigen en deskundigen en presenteerde deze week zijn eindrapport.
Volgens het tribunaalrapport is de Indonesische staat verantwoordelijk voor genocide op leden en aanhangers van de communistische partij (PKI) en toenmalig president Soekarno. De Indonesische staat en onderdelen van Indonesische leger zetten in 1965-1966 een apparaat op voor marteling en moord, en faciliteerden daarmee de dood van ten minste 500.000 Indonesiërs.
Het geweld volgde op een vermeende communistische coup in oktober 1965. Na de moord op zes generaals en een luitenant, zette generaal Soeharto een anticommunistische campagne op poten. Hij zuiverde het overheidsapparaat en het leger van communistische elementen en installeerde een repressief bewind dat tot 1998 de scepter zou zwaaien in Indonesië.
Morele steun
Zak Yacoob, voorzitter van het tribunaal, zegt dat Indonesië de mensenrechtenschendingen moet onderzoeken, daders voor het gerecht moet brengen en excuses moet aanbieden aan slachtoffers. De uitspraak, 51 jaar na het geweld, is een morele steun voor nabestaanden en slachtoffers. Yacoob hoopt dat het rapport een aanzet is voor de Indonesische regering om grootschalig en diepgaand onderzoek in te stellen naar de mensenrechtenschendingen.
De vraag is of de Indonesische regering dat ook gaat doen. Het tribunaal werd in november niet erkend door de Indonesische regering en in een officiële persverklaring heeft Indonesië het tribunaalrapport direct verworpen. Regeringswoordvoerders benadrukken dat Indonesië een eigen wetgeving heeft en zich niet laat dicteren hoe om te gaan met de tragedie van 1965-1966.
Website van het tribunaal: www.tribunal1965.org
Boek: Naar huis – Leila Chudori
Overzicht van boeken over Nederlands-Indië en Indonesië
