Onbekende archiefstukken gevonden over moord op Marietje Kessels

In archieven zijn onbekende stukken over de geruchtmakende moordzaak uit 1900 op het Tilburgse meisje Marietje Kessels gevonden. Het gaat om honderden handgeschreven getuigenverklaringen, bewijsstukken, brieven en notities die niet eerder in deze zaak zijn onderzocht.

De elfjarige Marietje Kessels ging op een zomerse 22 augustus 1900 een brief posten vlakbij haar huis. De brief werd echter nooit bezorgd en Marietje bleek al snel spoorloos. Er werd een grootscheepse zoekactie op touw gezet, maar men vond geen spoor van het verdwenen meisje dat volgens omwonenden bekend stond als een opgeruimd, vroom en meegaand kind. Twee dagen na haar verdwijning werd het dode lichaam van het meisje gevonden in de nabijgelegen kerk. Op een bijna onbereikbare plek, hoog boven tussen de gewelven. Misbruikt en vermoord.

Een dag later wordt het meisje begraven. De Tilburgse bevolking zamelt later geld in voor een monument: een beeld van een kruis waar een meisjesfiguur haar armen omheen heeft geslagen.

De moordzaak veroorzaakte landelijk opschudding. Aanvankelijk waren er twee verdachten: de koster van de kerk en een schilder die in deze periode in de kerk werkzaam was. Van een veroordeling kwam het echter nooit. De moordzaak bleef dus onopgelost.

Een verwarde Luxemburger

In de archieven van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) zijn nu dus honderden onbekende documenten gevonden. De stukken houden verband met een verwarde Luxemburger, een zekere Henri Charles Breithaupt, die de moord in 1918 bekende. Archivaris Christian van der Ven:

Zijn bekentenis had geen enkele grond en kwam voort uit meerdere psychische stoornissen. Maar het leidde wel tot een geding en voor de behandeling daarvan zijn destijds archieven van de oorspronkelijke rechtszaak uit 1901 en 1902 opgevraagd.

Na de behandeling van deze zaak blijken de oude documenten niet te zijn teruggestuurd. In plaats daarvan werden ze opgeborgen in het dossier Breithaupt. Zo komt het dat archiefstukken over Marietje Kessels meer dan honderd jaar verborgen zaten in dit dossier. Dankzij het inventarisatiewerk van één van de vrijwilligers van de archiefinstelling kwamen de documenten onlangs aan het licht.

Volgens de archiefinstelling geven de archiefstukken de nooit opgeloste moordzaak meer context. BHIC-medewerker Marilou Nillesen:

Want in 1900 zijn er twee verdachten aangehouden: de koster Johan van Isterdael en de schilder August Mutsaers. De koster werd wegens gebrek aan bewijs vrij snel vrijgelaten. De schilder daarentegen werd langer vastgezet en alleen door daadkrachtig optreden van de protestantse advocaat Frans Pels Rijcken uiteindelijk vrijgesproken.

Deze rechtszaak maakte de tongen ook los, mede doordat Pels Rijcken de koster van meineed beschuldigde. Van der Ven: “In deze archiefstukken vinden we onder meer een gedegen verklaring waarom het onderzoek naar die meineed er nooit kwam. En we zien ook hoe de vader van Marietje Kessels in een officiële verklaring laat optekenen dat hij de koster een leugenaar vindt.”

Podcast

Ook bijzonder is de vondst van een handgeschreven brief van George van Zinnicq Bergmann, de pastoor wiens naam vaak is genoemd in verband met het delict. Van hem waren echter nauwelijks eigen verklaringen bekend. In een nieuwe podcast gaan medewerkers van de archiefinstelling dieper in op de ontdekking van de nieuwe stukken.

De podcast: Nieuwe getuigen van een oude cold case
Boek: De zaak-Marietje Kessels