Het proces tegen drie voormalige leiders van de Rode Khmer is maandag van start gegaan. Rechter Nil Nonn verklaarde “de debatten open”.
Terecht staan de oud-president Khieu Samphan, Khmer-ideoloog Nuon Chea (ook wel broeder nummer 2 genoemd) en voormalig minister van Buitenlandse Zaken Ieng Sary. De vrouw van laatstgenoemde, Thirith Sary, zou eigenlijk ook terecht staan. In de jaren zeventig was zij de belangrijkste vrouw binnen de Rode Khmer.
De rechter oordeelde afgelopen week echter dat ze vanwege dementie niet in staat is het proces goed te begrijpen. Mogelijk wordt zij binnenkort op vrije voeten gesteld.
Volgens de aanklagers van het Rode Khmer-tribunaal van de VN zijn de drie medeplichtig aan de moord op zeker 1,7 miljoen mensen. De drie oud-leiders werden in 2007 gearresteerd en zitten sindsdien in voorarrest.
Als het aan de Cambodjaanse premier Hun Sen ligt is het proces tegen de Khmer-kopstukken het laatste proces van het VN-tribunaal in zijn land. Hij zei dit in juni tijdens de technische opening van het proces. Het tribunaal heeft te kampen met geldproblemen omdat het afhankelijk is van bijdragen van donorlanden. Daarnaast is er veel kritiek op het tribunaal vanwege corruptie en overheidsbemoeienis.
Het proces tegen de drie Khmer-kopstukken wordt door de Cambodjanen met veel interesse gevolgd. Het proces wordt live op televisie uitgezonden. Tijdens de zitting in juni beloofde oud-president Khieu Samphan mee te zullen werken aan het proces. De andere twee gaven aan niet van plan te zijn te getuigen.
Democratisch Kampuchea
De Rode Khmer, de militaire tak van de Communistische Partij, kwam in 1975 in Cambodja aan de macht. Het land kreeg toen officieel de naam Democratisch Kampuchea en werd onder leiding van premier Pol Pot vrijwel hermetisch van de buitenwereld afgesloten. De regering dwong duizenden inwoners van steden naar het platteland te gaan om daar land te gaan ontginnen en in eigen levensonderhoud te gaan voorzien. Het inwoneraantal van hoofdstad Phnom Penh daalde hierdoor in enkele jaren tijd van 300.000 tot ongeveer 23.000.
De gedwongen bevolkingsverplaatsingen gingen gepaard met massa-executies en daarnaast hadden de Cambodjanen onder meer te kampen met een grote hongersnood. Honderdduizenden Cambodjanen stierven de hongerdood. Tijdens het schrikbewind van de Rode Khmer kwamen naar schatting ongeveer twee miljoen mensen om het leven.
De hoogste leider van de militaire communistische organisatie, Pol Pot, overleed in april 1998 in de jungle van Cambodja.
