Het Van Gogh Museum heeft een brief verworven die Vincent van Gogh stuurde naar Albert Aurier, als reactie op diens uitgebreide positieve recensie van zijn werk. De brief is, samen met twee andere aanwinsten, de komende tijd in het museum te bewonderen.
Van Gogh schreef de brief in februari 1890 naar dichter, auteur en criticus Albert Aurier (1865-1892). Deze had vlak daarvoor in een tijdschrift een uitgebreide en lovende bespreking geschreven over het werk van Van Gogh, dat hij had bewonderd op de Salon des Indépendants van 1889 in Parijs en in 1890 bij Les XX in Brussel. Op 9 of 10 februari 1890 pende Vincent van Gogh vanuit de inrichting in Saint-Rémy twee kantjes helemaal vol als antwoord op het artikel. Hij uitte zijn grote dankbaarheid aan de criticus voor de poëtische recensie:
‘in uw artikel vind ik mijn doeken terug, maar beter dan ze in werkelijkheid zijn, rijker, betekenisvoller’.
Van Gogh lijkt het lastig te hebben gevonden om de complimenten uit het artikel gewoon in ontvangst te nemen. In plaats daarvan gaf hij op een emotionele toon zijn onzekerheden prijs en benadrukte de kwaliteiten van de kunstenaars die hij bewonderde en aan wie hij zichzelf schatplichtig achtte. In de brief beloofde Van Gogh Aurier als teken van dank bovendien een studie van cipressen, die de criticus in zijn stuk had beschreven als ‘nightmarish, flame-like black silhouettes’.
‘Hartelijk dank voor uw artikel in de Mercure de France dat me zeer heeft verrast. Ik vind het erg goed als kunstwerk op zichzelf, ik vind dat u schildert met woorden; enfin, in uw artikel vind ik mijn doeken terug, maar beter dan ze in werkelijkheid zijn, rijker, betekenisvoller.’ – Brief van Vincent van Gogh aan Albert Aurier, 9 of 10 februari 1890
Enkele van de werken die Van Gogh in de brief noemt bevinden zich in de collectie van het museum, zoals zijn eigen Zonnebloemen, maar ook schilderijen van tijdgenoten die hij als mooi en belangrijk bestempelt. De reactie van Van Gogh op de recensie van Aurier in de vorm van brief – waarin de kunstenaar reflecteert op zijn eigen kwaliteiten en op specifieke werken, de aard van het impressionisme en de presentatie van zijn werk – verschaft volgens het Van Gogh Museum veel inzicht in de persoon Vincent van Gogh en zijn artistieke visie.
Andere aanwinsten
Naast de brief verwierf het museum door middel van aankoop een stilleven van Gustave Caillebotte (1848-1894): Bord met perziken (ca. 1882). Caillebotte was een prominent vertegenwoordiger van de impressionistische beweging en diende als een inspiratie voor Van Gogh.
Caillebotte werkte in diverse genres, maar verwierf vooral faam door zijn verbeelding van het moderne stedelijke leven. Minder bekend is de serie stillevens die hij in de jaren 1880 maakte. Hoewel ze maar een klein deel van het oeuvre van de kunstenaar uitmaken zijn ze volgens het museum zeer vooruitstrevend.
Tot slot heeft het Van Gogh Museum ook een schilderij van Gabriele Münter (1877-1962) aan de collectie toegevoegd: het eerste schilderij van deze kunstenares in een Nederlandse publieke collectie. Het gaat om Huis in de winterzon uit 1909. Volgens het museum is dit werk karakteristiek voor het oeuvre van dit lid van kunstenaarsgroep Der Blaue Reiter.
Gabriele Münter maakte het werk op een omslagmoment in haar carrière, waarbij Münter een expressionistischere stijl ontwikkelde. Münter was onderdeel van de kunstenaarsgroep Der Blaue Reiter, samen met andere kunstenaars zoals Kandinsky en Jawlensky. Het jaar 1908 wordt ook wel aangehaald als het moment waarop Jawlensky, Kandinsky en Münter in aanraking kwamen met het kleurgebruik van Van Gogh. Münter schreef zelf over haar relatie met Van Gogh:
‘[a]ls ik al een formeel voorbeeld had – en van 1903 tot 1913 was dat in zekere zin het geval – is dat Van Gogh geweest via Jawlensky en diens theorieën (zijn concept van de synthese)’.
Van Kandinsky en Jawlensky is bekend dat ze tentoonstellingen van Van Goghs werk bezochten in München in 1908, waarschijnlijk samen met Münter. Ook zou ze toegang hebben gehad tot Van Goghs werk via reproducties die in omloop waren in deze periode.
Overzicht van Boeken over Vincent van Gogh
