Vincent van Gogh sneed zijn hele oor af

Er is lang over gespeculeerd: sneed Vincent van Gogh zijn hele oor af, of alleen zijn oorlel? Onlangs zijn tekeningen opgedoken van de dokter die de kunstenaar behandelde. Daaruit blijkt dat Van Gogh toch zijn hele oor afsneed.

Dat meldt het Van Gogh Museum dat een tentoonstelling heeft samengesteld over de ziekte van de kunstenaar. De tekeningen zijn gemaakt door Dr. Felix Rey. Nadat Van Gogh zich in december 1888 in zijn oor had gesneden, werd hij naar het ziekenhuis in Arles gebracht waar deze arts (toen nog als stagiair) werkte.

Op 18 augustus 1930 blijkt de arts twee schetsjes te hebben gemaakt voor schrijver Irving Stone die toen werkte aan een roman over het leven van de kunstenaar en meer wilde weten over de ‘kwestie van het oor’. Bij de bovenste tekening schreef Rey:

“Het oor is met een scheermes afgesneden langs de stippellijn.”

Op de onderste tekening is te zien dat alleen de oorlel is achtergebleven. In reactie op Stone schreef de arts bij deze tekening:

“Ik verstrek u met genoegen de informatie die u vroeg over mijn arme vriend Van Gogh. Ik hoop van harte dat u het genie van deze bijzondere schilder ruimschoots zult roemen, zoals hem dat toekomt.”

Boek over Van Gogh oor

De roman van Stone, getiteld Lust for live, werd later verfilmd met Kirk Douglas in de hoofdrol. De brief van Dr. Rey blijkt jarenlang in het archief van de schrijver te hebben gelegen. Het werd onlangs gevonden door schrijfster Bernadette Murphy. Zij presenteerde haar vondst dinsdag bij de opening van de tentoonstelling De waanzin nabij: Van Gogh en zijn ziekte. Murphy schreef ook een boek over de kwestie: Van Goghs oor, dat dinsdag tijdens de opening van de tentoonstelling werd gepresenteerd.

Zes jaar geleden bleek uit een onderzoek nog dat Vincent van Gogh bij het Nederlandse publiek vooral bekend is om zijn afgesneden oor.

Lang werd gedacht dat de kunstenaar slechts zijn oorlel afsneed en niet zijn hele oor. Er is ook wel eens beweerd dat Van Gogh niet zelf zijn oor afsneed, maar dat de Franse kunstschilder Paul Gauguin dat tijdens een ruzie deed. Gauguin, die in Arles samenwoonde met Van Gogh, schreef in zijn biografie overigens al dat het hele oor werd afgesneden. Anderen, waaronder schilder Signac en de weduwe van broer Theo, meldden echter dat het slechts om de lel ging, waardoor onduidelijkheid bleef staan. De vondst van het briefje lijkt het mysterie definitief te hebben opgelost.

Boek: Van Goghs oor. Het ware verhaal
Lees ook: Mogelijke zelfmoordwapen Vincent van Gogh gevonden
Overzicht van boeken over Vincent van Gogh