Het favoriete geschiedenisboek van Patrick Schellen: Why? Explaining the Holocaust

Wat is je favoriete geschiedenisboek?

“Dat is Why? Explaining the Holocaust van Peter Hayes. Aan de hand van acht vragen tracht hij de meest gestelde vragen en misvattingen over de Shoah bondig te beantwoorden. Vragen als waarom de joden? Waarom de Duitsers? Waarom moord? Waarom vochten de joden niet terug? De hoofdstukken zijn telkens een bladzijde of veertig lang. De diepgang gaat dus niet veel verder dan een eerste introductie op het onderwerp.

Wanneer las je dit boek voor het eerst, en wat maakte indruk op je?

“Dat is een paar jaar geleden zijn geweest. Wat Peter Hayes in mijn ogen erg knap doet is dat het boek gepresenteerd wordt als het antwoord op de meest gestelde vragen over de Shoah. Hoofdstuk na hoofdstuk kwamen er bij mij echter vooral andere vragen naar boven, ik wilde meer weten hoe zaken op een gedetailleerder niveau dan precies zaten. Ik had op school wel wat basis dingen over de Shoah geleerd, maar dit boek opende voor mij wel de ogen hoe weinig ik eigenlijk van de jodenvervolging wist.

Het boek gaat mijns inziens niet zozeer om het beantwoorden van de vragen die centraal staan in het hoofdstuk, maar wat hij aan de hand van de vragen over de gebeurtenissen kan vertellen. Dit doet Hayes aan de hand van getuigenissen en het werk van andere academici. En aangezien het van oorsprong een academisch boek is (wel gericht op een breder publiek geïnteresseerden) wordt er een uitgebreid overzicht gegeven van de stand van academische publicaties. Met rondneuzen in de bronnen kom je dus al vrij makkelijk in aanraking met andere schrijvers over het onderwerp en kom je al snel tot een lange leeslijst van boeken met meer diepgang.

Om het kort samen te vatten: wat indruk op mij maakte is de schrijfstijl. Peter Hayes weet een op zichzelf afschuwelijk onderwerp niet alleen toegankelijk te maken, maar ook dusdanig interessant dat ik door dit boek nog vele andere boeken over de Shoah ben gaan lezen.

Zijn er verwante (of andere) geschiedenisboeken die je geïnteresseerde lezers zou aanraden?

“Het is ontzettend lastig om me tot drie te beperken omdat er zoveel interessante boeken over (delen van) dit onderwerp geschreven zijn. Recent las ik van Bruce F. Pauley From Prejudice to Persecution: A History of Austrian Anti-Semitism. Vaak ligt de focus op Duitsland, maar de situatie in Oostenrijk in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog is zeker ook interessant.

Verder natuurlijk Primo Levi’s Is dit een mens?, dit mag als ooggetuigenverslag van Auschwitz natuurlijk niet ontbreken. Specifiek voor Nederland is Hinke Piersma’s Op eigen gezag ten slotte zeer de moeite waard, over de ingewikkelde rol van de Nederlandse Politie tijdens de Tweede Wereldoorlog.

En om toch nog een klein beetje te smokkelen wil ik ook de Holocaust History Podcast van Waitman Wade Beorn niet onvermeld laten, waar wekelijks historici zo’n anderhalf uur over hun specialisatie komen vertellen, met ook wekelijkse boekentips. Zeer leerzaam.