Aleksej Petrovitsj werd op 28 februari 1690 geboren als oudste zoon van Peter I van Rusland (Peter de Grote) en diens eerste vrouw Eudoxia Fjodorovna Lopoechina. Tussen Aleksej Petrovitsj en zijn vader Peter de Grote boterde het niet erg. Aleksej had een passiever karakter dan zijn vader en was het niet altijd eens met diens hervormingen. Nadat Aleksej’s jonge vrouw Charlotte van Brunswijk overleden was, stelde zijn de tsaar hem voor een keuze. Of hij zou zich vanaf dat moment volledig voegen naar zijn wil of hij zou afstand doen van de troon en in een klooster gaan.
Aleksej Petrovitsj ontvluchtte hierop Rusland. Hij verbleef enige tijd in Wenen en Napels maar keerde terug naar Rusland nadat hem beloofd was dat hij niet vervolgd zou worden. Bij aankomst werd hij toch aangehouden en na een proces ter dood veroordeeld. Hij kreeg gratie, maar stierf op 7 juli 1718 in de gevangenis aan de gevolgen van het verhoor.
