De gemeente Amsterdam heeft besloten het schilderij Bild mit Häusern van Wassily Kandinsky over te dragen aan de familie Lewenstein, erfgenamen van een joods echtpaar dat het werk tijdens de Tweede Wereldoorlog van de hand deed. Dat schrijft het stadsbestuur deze week in een brief aan de gemeenteraad.
Het betreffende schilderij werd in 1940 door de gemeente gekocht op een veiling, waarna het werd ondergebracht in de collectie in het Stedelijk Museum. De Kandinsky maakte daarvoor onderdeel uit van de collectie van het echtpaar Lewenstein. In 2012 verzochten drie van hun erfgenamen de gemeente Amsterdam het werk terug te geven omdat hun voorouders het schilderij onder druk van de nazi’s zouden hebben verkocht, waarmee het onder roofkunst zou vallen. Enkele jaren later oordeelde de Restitutiecommissie echter dat hiervoor te weinig bewijs was. En nog twee jaar later stelde de rechter dat het Stedelijk Museum het schilderij in het museum mocht laten hangen.
Ondanks deze uitspraken heeft het Amsterdamse stadsbestuur nu echter toch besloten het werk over te dragen aan de erfgenamen van het echtpaar Lewenstein.
“Na beraad oordeelt het college dat het belang om ‘onrecht te herstellen’ zwaarder weegt en het geruime tijdsverloop en het voortschrijdende en door het college gedeelde inzicht, rechtvaardigen dat wordt afgeweken van de lijn een bindend advies van de Restitutiecommissie te vragen.”
Het college wijst erop dat de Restitutiecommissie in 2018 een belangenafweging tussen de erfgenamen en de gemeente centraal stelde. Volgens een nieuw beoordelingskader moet voortaan echter ‘het herstel van onrecht’ centraal staan. Wanneer de zaak opnieuw voor de commissie zou worden gebracht, zou dit nu waarschijnlijk dus tot een bindend advies tot restitutie leiden.
Lees ook: Meer roofkunst WOII terug naar rechthebbenden
Ook interessant: Bekende en belangrijke kunstwerken van Wassily Kandinsky
Meer Restitutiecommissie
