De Boerenpartij was een Nederlandse politieke partij die geleid werd door Hendrik ‘Boer’ Koekoek. De partij had van 1963 tot 1981 doorlopend een of meerdere zetels in de Tweede Kamer.
Aanhangers van de partij verzetten zich tegen tal van overheidsmaatregelen. De vele overheidsvoorschriften beperkten de boeren in hun bewegingsvrijheid, meenden de actievoerders.
De Boerenpartij omschreef zich als een christelijke partij en was een tegenstander van de verzorgingsstaat, omdat dit de persoonlijke verantwoordelijkheid van burgers zou verminderen. Uitgangspunt voor de Boerenpartij was dat de overheid zich zo min mogelijk met het sociaal-economisch leven moest bemoeien.
Opstand in Hollandscheveld
De partij behaalde drie zetels tijdens de Tweede-Kamerverkiezingen van 1963. Het succes van de partij kwam voor een belangrijk deel voort uit de Opstand in Hollandscheveld. Maart 1963 waren drie boerengezinnen uit hun huis gezet omdat ze – uit principe – weigerden een heffing van het Landbouwschap te betalen. Een groep solidaire boeren verzette zich hierna tegen de ontruiming van de boerderijen. Sommigen gingen gewapend met hooivorken de strijd aan met ruim tweehonderd politieagenten. De boeren werden uiteindelijk verslagen, maar toch hadden ze een succes geboekt. Het Landbouwschap was geschrokken van alle negatieve media-aandacht en sloot een compensatieregeling met de boeren uit Hollandscheveld. Door de Opstand in Hollandscheveld was de Boerenpartij van Hendrik Koekoek in heel het land bekend geworden. Dit resulteerde uiteindelijk in drie zetels tijdens de verkiezingen later dat jaar.
In de Tweede Kamer werd Boer Koekoek fractievoorzitter van de Boerenpartij.
Hoogtepunt van de Boerenpartij
Tijdens de Tweede-Kamerverkiezingen van 1967 behaalde de Boerenpartij zeven zetels. Een groot deel van de populariteit van de partij was te danken aan Boer Koekoek die op een eenvoudige manier sprak en helder zijn onvrede onder woorden bracht. Het waren overigens niet alleen boeren die op Boer Koekoek en zijn partij stemden. Ook in de grote steden haalde de partij aardig wat stemmen. De partij werd meer en meer gezien als een protestpartij.
De partij had enkele leden met een NSB- of SS-verleden, zoals Hendrik Adams. Volgens Koekoek waren er meer politieke partijen met voormalige NSB’ers op hoge posities. De fractievoorzitter van de Boerenpartij beschuldigde bijvoorbeeld VVD-Kamerlid Roelof Zegering Hadders ervan in de Tweede Wereldoorlog Engelse piloten te hebben verraden. Dit zette veel kwaad bloed. In 1966 werd er een motie tegen Koekoek aangenomen waardoor hij zijn gevoelige bewering voortaan niet meer doen in de Kamer mocht doen. Omdat de fractieleider Hendrik Adams in bescherming nam stapten enkele leden uit de Boerenpartij.
Interne problemen
Intern waren er problemen. Door onderlinge verschillen kwamen er afscheidingen in de fractie van de Boerenpartij. Zo splitsten in juni 1968 enkele leden, waaronder Evert Jan Harmsen en Johan van de Brake, zich af en vormden ze een nieuwe fractie: Binding Rechts. De partijleden die zich afscheidden waren ontevreden over de manier waarop Hendrik Koekoek de partij leidde.
Voor de verkiezingen van 1971 had de partij nog maar twee zetels over. Vanwege de vele conflicten was ook de populariteit van Boek Koekoek afgenomen. In 1971 haalde de partij nog maar één zetel. Tijdens vervroegde verkiezingen een jaar later behaalde de partij echter weer drie zetels. Dit bleek slechts een eenmalige opleving. Vier jaar later behaalde de partij nog maar één zetel en weer vier jaar later, ditmaal onder de naam Rechtse Volkspartij (RVP), geen enkele.
