Het kabinet-Rutte I zette een bezuiniging in van 200 miljoen op kunst en cultuur. Het huidige kabinet draait het grootste deel van die bezuiniging niet terug. Nu een deel van de overheidssteun voor kunstenaars en culturele instellingen wegvalt, wordt cultureel ondernemen steeds belangrijker. De organisatie Cultuur-Ondernemen helpt kunstenaars en culturele instellingen daarbij.
Klik hier voor een overzicht van eerdere bijdragen
Cultureel ondernemen is niet nieuw. De organisaties Kunstenaars&CO en Kunst & Zaken stimuleerden al ver voor de bezuinigingen het ondernemerschap in de culturele sector. Kunstenaars&CO richtte zich daarbij op de individuele kunstenaar, Kunst & Zaken op culturele instellingen en het bedrijfsleven. In 2010 fuseerden de twee bedrijven tot Cultuur-Ondernemen. Alice Duiven, adviseur ondernemerschap, en Femke Lakerveld, coach en projectleider op de afdeling Begeleiding en Advies, leggen uit wat Cultuur-Ondernemen doet.
Financiering
“Cultuur-Ondernemen richt zich zowel op individuele kunstenaars als op culturele instellingen. Alle disciplines zijn bij ons welkom, van beeldende kunst tot muziek, film of theater. De organisatie heeft twee kerntaken. Ten eerste bieden we ondersteuning bij het vinden van financiële middelen. We stimuleren kunstenaars en instellingen om naast subsidie over andere vormen van financiering na te denken.”
“We bieden bijvoorbeeld samen met de Triodos Bank de Cultuurlening. Het aangaan van leningen is nog vaak onbekend terrein in de culturele sector. Voor veel kunstenaars en instellingen liggen giften en sponsoring meer voor de hand. Bij de Cultuurlening wordt geld geleend in plaats van gegeven, maar wel onder aantrekkelijke condities en met goede begeleiding. De aanvrager is werkzaam als kunstenaar of is een culturele instelling. Een andere voorwaarde is dat de aanvrager een goed en realistisch plan heeft. Als je onvoldoende zekerheden kunt bieden bij de aanvraag voor financiering bij Triodos, maakt een borgstelling van Cultuur-Ondernemen de financiering mogelijk.”
Samenwerking
“De tweede doelstelling is de culturele sector verstevigen door verspreiding van kennis en begeleiding op het gebied van cultureel ondernemen. Dit gebeurt door middel van trainingen, coachingstrajecten en advies. Samenwerking staat daarbij centraal. Cultuur-Ondernemen fungeert vooral als verbindende netwerkorganisatie waarbij co-creatie het sleutelwoord is. We werken bijvoorbeeld veel samen met lokale organisaties, gemeentes en provincies en peilen welke behoeften er in de sector spelen.”
Bezuinigen
“Het grootste probleem van de bezuinigingen was niet dat er minder geld naar de culturele sector ging, maar dat de overheid de sector volledig afviel. De sector werd weggezet als ‘linkse hobby’. Dat heeft voor imago-schade gezorgd. Vorig jaar overheerste het gevoel van verontwaardiging en impasse, maar nu gaat de sector zich meer en beter organiseren. De samenwerking binnen de culturele sector verbetert en de aansluiting met het publiek wordt meer opgezocht. Ook groeit de behoefte aan onafhankelijkheid.”
“Dit laatste betekent dat particulieren en instellingen financieel niet meer afhankelijk willen zijn van één partij. Zij moeten zorgen voor een financieringsmix. Ook voor de geldschieters is dat belangrijk. Als een financierder – om welke reden dan ook – niet meer kan bijdragen aan een instelling, dan is de kans groter dat de instelling blijft bestaan als er sprake is van een financieringsmix. De bijdrage van de geldschieter is dan niet voor niets geweest.”
Matchmaker
“Weliswaar zien steeds meer mensen het belang van cultureel ondernemen, maar de culturele sector kan nog steeds ondernemender worden. Bijvoorbeeld in veel kunstvakopleidingen is ondernemerschap niet verankerd in het opleidingsprogramma. En we kunnen nog veel uit het bedrijfsleven leren op het gebied van verdienmodellen, businessplannen en bedrijfsvoering. Het Cobra Museum in Amstelveen haalde bijvoorbeeld via Cultuur-Ondernemen een expert uit het bedrijfsleven in huis en verbeterde zo de bedrijfsvoering.”
“Andersom is bij bedrijven behoefte aan creatieven en andersdenkenden. Zij kunnen op dat gebied ondersteuning van de culturele sector goed gebruiken. Cultuur-Ondernemen werkt daarbij als matchmaker.”
~ Alice Duiven & Femke Lakerveld van Cultuur-Ondernemen
~ Geïnterviewd door Karlien Metz
Voor meer info zie www.cultuur-ondernemen.nl