De Amerikaanse burgerrechtenactiviste Rosa Parks weigerde in 1955 in Montgomery (Alabama) haar plek in de bus af te staan aan een blanke medepassagier. Ze overtrad daarmee de wet en werd gearresteerd. Niet lang hierna besloten lokale burgerrechtenactivisten een grootscheepse busboycot op te starten. Uit protest tegen de rassenscheiding in het openbaar vervoer reisde men voortaan niet meer met het openbaar vervoer.
De naam Rosa Parks is onlosmakelijk verbonden met deze busboycot, die een jaar later leidde tot een uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof waarin rassenscheiding in bussen in de staat Alabama ongrondwettelijk werd verklaard. Relatief onbekend is dat negen maanden voor de arrestatie van Parks een vijftienjarig meisje ook al weigerde haar plek in de bus af te staan.
![Stride Toward Freedom - Martin Luther King](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2023/06/Stride-Toward-Freedom.jpg)
De stadsbussen zorgden al langer voor spanningen in de hoofdstad van Alabama. Zwarte passagiers mochten er alleen plaatsnemen op de achterste banken. De voorste stoelen waren gereserveerd voor hun blanke stadsgenoten en als het druk was en er voorin geen zitplekken meer waren, werden zwarte reizigers gedwongen hun plek af te staan. De rest van de reis moesten ze dan maar staan. Ook kwam het wel voor dat ze bij drukte de bus moesten verlaten.
Martin Luther King meldt in zijn boek dat alle buschauffeurs blank waren en dat zwarte reizigers het geregeld flink voor hun kiezen kregen:
![Bord bij een busstation in het zuiden van Amerika, 1943](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2023/06/Bord-bij-een-busstation-in-het-zuiden-van-Amerika-1-320x231.jpg.webp)
![Claudette Colvin op dertienjarige leeftijd, 1953](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2023/06/Claudette-Colvin-320x492.jpg.webp)
Later die dag werd het meisje opgehaald door haar vader, die vervolgens vreesde voor represailles van de Ku Klux Klan. Volgens Colvin sliep hij die nacht niet en zat hij met een geladen geweer in zijn huis, om zijn familie te beschermen.
![Martin Luther King in 1957](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2023/06/Martin-Luther-King-in-1957-320x421.jpg.webp)
Naar aanleiding van de aanhouding van de scholier richtten activisten in Montgomery een speciale commissie op die contact moest leggen met de busmaatschappij en het stadsbestuur om vervolgens de misstanden in het openbaar vervoer aan de kaak te stellen. Een van de leden van deze commissie was Martin Luther King, die later hét gezicht zou worden van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Na een goed gesprek, waarbij de directeur van de busmaatschappij zelfs verklaarde dat de chauffeur een fout had begaan en dat Colvin nooit gearresteerd had mogen worden, vertrokken de commissieleden vol goede moed. Er veranderde hierna echter niets. King:
“Hetzelfde oude patroon van vernederingen bleef gehandhaafd.”
Claudette Colvin werd juridisch bijgestaan door de prominente advocaat en activist Fred David Gray (1930). Aanvankelijk overwoog die een federale rechtszaak aan te spannen om het bussysteem van Alabama te desegregeren. Vanwege Colvin’s jonge leeftijd én omdat het meisje als minderjarige zwanger bleek, meende de burgerrechtenbeweging echter dat zij geen goed uithangbord zou zijn voor een grote campagne. Een grote rechtszaak kwam er dan ook niet.
Een jeugdrechtbank veroordeelde Colvin uiteindelijk tot een voorwaardelijke straf voor het aanvallen van een politieagent. Twee andere aanklachten, voor ordeverstoring en het overtreden van de segregatiewetten, werden ingetrokken.
Rosa Parks
In het dagelijks leven veranderde er na de zaak Colvin ogenschijnlijk niets. Afro-Amerikanen moesten nog altijd plaats nemen in de bankjes achterin de bus en opstaan voor blanken zodra hen dat bevolen werd. Maar toch had de zaak volgens Martin Luther King wel iets in gang gezet. In Stride Toward Freedom schrijft hij:
![Mugshot van Rosa Parks](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2010/01/rosa-parks-mugshot.jpg)
In november 1956 bepaalde het Supreme Court uiteindelijk dat rassenscheiding in het openbaar vervoer in strijd was met de Amerikaanse grondwet. Een maand later reden de bussen in Montgomery weer als voorheen, met één belangrijk verschil: zwarte passagiers mochten voortaan zitten waar ze wilden en hoefden geen plaats meer te maken voor hun blanke medereizigers.
![Een agent neemt vingerafdrukken af bij Rosa Parks, nadat haar arrestatie omdat ze haar plaats in de bus niet heeft afgestaan aan een blanke.](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2023/06/Rosa-Parks-vingerafdruk-1.jpg.webp)
Herinnering
Hoewel Colvin’s daad belangrijk was in de strijd voor burgerrechten, is ze veel minder bekend dan Rosa Parks, die een meer prominente rol kreeg in de burgerrechtenbeweging. Toch is Colvin zeker niet vergeten. In Montgomery is een standbeeld van haar te vinden,er zijn verscheidene (jeugd)boeken verschenen waarin haar verhaal uit de doeken wordt gedaan en acteur en regisseur Anthony Mackie kondigde begin 2022 aan een biografische film over de Amerikaanse activiste te gaan maken, getiteld Spark.
Rosa Parks (1913-2005), de vrouw die weigerde haar plek af te staan
De Little Rock Nine (1957) – Onder militaire begeleiding naar school
Martin Luther King (1929-1968) – Een man met een droom
Bronnen ▼
-https://rosaparksbiography.org/bio/claudette-colvin/
-https://www.history.com/this-day-in-history/claudette-colvin-refuses-to-give-up-her-seat
-https://en.wikipedia.org/wiki/Claudette_Colvin
-https://www.youtube.com/watch?v=V3NvXzFOb6w