Een zwarte kerst in Tiel

Op 24 december 1944 werden vijf inwoners van Tiel gefusilleerd. In het onlangs verschenen boek Zwarte kerst beschrijft auteur Tjeerd Vrij het verhaal achter deze gebeurtenis.

Enkele lokale verzetsmensen probeerden in de winter van 1944 tot drie keer toe een Engelse piloot naar bevrijd gebied te brengen. De zogenaamde Waalcrossers slagen hier niet in. Als één van hen wordt opgemerkt raakt deze verzetsman in paniek. In een vlaag van verstandsverbijstering vertelt hij de NSB-burgemeester vervolgens dat er een Engelse piloot verborgen wordt bij een van zijn kameraden. Dit verraad leidt tot de arrestatie van de piloot en de vrouw van een van de verzetsmannen. Deze vrouw wordt korte tijd later tijdens een spectaculaire actie van het verzet bevrijd. Ook die actie blijft echter niet zonder gevolgen. De bezetter laat weten vijf inwoners van Tiel te zullen fusilleren als de verzetsleden zich niet melden. In Zwarte kerst wordt onder meer het dilemma van de verzetsleden beschreven.

Hadden ze zich moeten melden? Of waren er dan uiteindelijk nog meer slachtoffers gevallen?

Het boek komt voort uit de documentaire-serie Oorlogsgeheimen die omroep MAX eerder dit jaar uitzond. In de eerste aflevering van deze serie kwam Willem van den Boogaard aan het woord. Zijn vader was in 1944 één van de mannen die in Tiel werd gefusilleerd. Van den Boogaard wilde weten wat precies de oorzaak van die executie was en waarom zijn vader één van de vijf geëxecuteerden was.

De programmamakers kwamen in contact met Tjeerd Vrij die eerder een boek schreef over de Jodenvervolging in Tiel en omgeving: Bittere tranen. Vrij ging, samen met Jan Rijnders, op zoek naar het verhaal achter de fusillade. Het tweetal sprak met nabestaanden en betrokkenen en dook de archieven in.

In Zwarte kerst presenteert Vrij een boeiende reconstructie van de dramatische gebeurtenissen rond kerst 1944 in Tiel.

Boek: Zwarte Kerst