De heilige Christoffel – Drager van Christus

De heilige Christoffel, ook wel Sint Christoforus, wordt zowel vereerd in de katholieke kerk als de oosters-orthodoxe kerken, waar hij vaak wordt afgebeeld met een hondenkop. Christoffel is patroonheilige van schippers, pelgrims en reizigers. Ook bij (reislustige) niet-gelovigen is deze heilige vrij populair. De naamdag van Christoffel is sinds het Tweede Vaticaans Concilie 24 juli.

Over het leven van Christoffel is niets met zekerheid te zeggen. In de Middeleeuwen gingen er verschillende legendes over hem rond.

Christusdrager

Volgens een bekende laatmiddeleeuwse legende, heette Christoffel aanvankelijk Reprobus. Omdat hij vanwege zijn lengte bekend staat als reus, geeft een kluizenaar hem op een dag de raad reizigers te helpen bij het oversteken van een woeste rivier. Reprobus is namelijk zo groot, dat hij de reizigers eenvoudig op zijn schouders kan dragen en droog naar de overkant lopen. Tijdens een nacht wordt de reus bezocht door een kind dat hem laat weten óók graag weten naar de overkant gedragen te worden. Een ogenschijnlijk makkelijk klusje, maar tijdens de overtocht wordt het kind plotseling ondraaglijk zwaar. Als Reprobus de overkant eindelijk heeft bereikt, vertelt het kind hem dat hij zojuist Christus met alle zonden van de wereld heeft gedragen.

Christus geeft Reprobus hierna de naam Christoffel (Christoforus), wat zoveel betekend als ‘drager van Christus’. Deze legende ontstond in de dertiende eeuw, in het Donaugebied.

Cynocefaal

Volgens een andere legende was Christoffel de begeleider van de apostel Bartolomeüs en afkomstig uit het land van de Cynocefalen (Hondkoppigen). Christoffel was ooit zelf door Bartolomeüs bekeerd en daarna kon hij, ondanks het feit dat hij een hondenkop had, spreken doordat God hem een menselijke tong schonk. Vanwege deze afkomst is Christoffel vaak afgebeeld met een hondenkop.

Rond 250 zou Christoffel slachtoffer zijn geworden van de christenvervolgingen.

Noodhelper

In de Middeleeuwen behoorde de heilige Christoffel tot de Veertien Noodhelpers. Deze heiligen konden aangeroepen worden als men zich in een noodsituatie bevond. Christoffel werd specifiek aangeroepen als men leed aan de pest of als een ‘onvoorziene dood’ (waarbij de laatste sacramenten niet toegediend konden worden) dreigde. Ook bij hagel, noodweer en watersnoden wendde men zich vaak tot Christoffel.

Omdat men geloofde dat Christoffel bescherming kon bieden bij al dit onheil en hij zich daarnaast zou ontfermen over reizigers, waren in de Middeleeuwen veel afbeeldingen van de heilige in omloop. Veel mensen droegen bijvoorbeeld Sins Christoffel-medailles bij zich.

In Roermond is een kathedraal gewijd aan de heilige, de Sint-Christoffelkathedraal. Op de top van deze hoofdkerk van het bisdom Roermond werd eind negentiende eeuw een beeld van Christoffel geplaatst. Dit bronzen beeld waaide in 1921 weg tijdens een storm. In 1957 werd een nieuw beeld geplaatst, dit keer van goud.

Bronnen ▼