Het kabinet heeft opdracht gegeven voor een aanpassing van de canon, het chronologische overzicht van de nationale geschiedenis. Minister Van Engelshoven van Onderwijs heeft een nieuwe commissie, die onder leiding staat van de Amerikaans-Nederlandse geschiedenisprofessor James Kennedy, expliciet gevraagd om in het nieuwe overzicht ook “de schaduwkanten van de Nederlandse geschiedenis” voldoende aan bod te laten komen.
Discussie
De inhoud van de geschiedeniscanon is sinds de lancering onderwerp van discussie geweest. Volgens critici wordt in de huidige canon te weinig stilgestaan bij de zwarte bladzijden van de vaderlandse geschiedenis, zoals bijvoorbeeld misdaden in Nederlands-Indië, en is er te weinig aandacht voor vrouwen. Ook vanuit de politiek is meerdere keren kritiek geleverd op de canon. Zo stelde D66 onlangs nog dat de canon te weinig divers is en te veel bestaat uit mannen. Veel historici, waaronder ook canon-samensteller Frits van Oostrom, uitten hun zorgen over politieke bemoeienis met de inhoud van de canon. Discussie over de canon is goed en logisch, maar aanpassing van de canon moet onafhankelijk van de politiek gebeuren, zo luidt de algemene opvatting. In een gesprek met de NOS waarschuwde Van Oostrom ook voor te makkelijke en snelle aanpassingen van de canon.
“Geschiedenis is nooit helemaal waardevrij. Het is een kwestie van dosering. Je moet oppassen dat je niet de geschiedenis gaat herdefiniëren naar de normen en waarden van deze tijd.”
Evenwicht
Dat de inhoud van de canon tegen het licht wordt gehouden is volgens het kabinet niet vreemd. Al in 2005 adviseerde de commissie-Van Oostrom het geschiedenisoverzicht om de vijf jaar opnieuw te bekijken. Dat bleek in de praktijk wat te snel. Volgens het kabinet heeft het onderwijs behoefte aan een zekere rust en stabiliteit om de vensters goed te kunnen overdragen. Maar nu is het dan toch tijd voor een herijking. Minister Van Engelshoven:
“Ik vraag de commissie om evenwichtig aandacht te besteden aan de verhalen en perspectieven van verschillende groepen in de samenleving, en om de schaduwkanten van de Nederlandse geschiedenis voldoende aan bod te laten komen.”
De nieuwe commissie is onafhankelijk, maar heeft dus wel een duidelijke opdracht meegekregen: meer aandacht voor zwarte bladzijden uit de vaderlandse geschiedenis. Minister Van Engelshoven in een brief aan de nieuwe commissievoorzitter het volgende met betrekking tot de onafhankelijkheid:
“In verschillende moties heeft de Tweede Kamer de onafhankelijkheid van uw commissie benadrukt. U krijgt dan ook de ruimte om zelf de commissie samen te stellen. Ik vraag u wel om bij de samenstelling van de commissie oog te houden voor diversiteit van de leden. De wijze waarop de commissie haar voorstellen afstemt op wat maatschappelijk wenselijk en onderwijskundig én praktisch haalbaar is, is een zaak van de commissie zelf.”
Actueel
Volgens Kennedy is het belangrijk dat de canon zoveel mogelijk Nederlanders bedient en moeten positieve én negatieve zaken in balans zijn om goed beeld te geven van de Nederlandse geschiedenis. Verder vindt hij het belangrijk dat de canon ook actueel wordt. In een interview met de NOS zegt hij daarover:
“We moeten ernaar kijken met de bril van het heden. Een goed voorbeeld is het canononderdeel over de gasbel in Groningen, dat vijftien jaar geleden is geschreven. Het is in de tussentijd weliswaar een beetje geactualiseerd, maar de vraag is of we niet meer aandacht moeten geven aan de schaduwkanten van de Groningse gaswinning.”
De commissie komt voor april volgend jaar met een advies. Er worden dan ook nieuwe basisteksten voor de vijftig vensters van de canon aangeleverd.
Ook interessant: De geschiedenis van Nederland volgens James Kennedy
…en: De Canon van Nederland – Geschiedenis van Nederland in 50 onderwerpen
…en: Canon van Nederland laat héle geschiedenis van Nederland zien
Boek: De canon van Nederland
