Waar komt het woord ‘lanterfanten’ vandaan?

De Nederlandse taal zit vol bijzondere woorden. Het woord ‘lanterfanten’ is er daar zeker een van. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iemand zijn tijd verdoet ofwel ‘verbeuzelt’, wat doelloos rondlummelt of gewoonweg niets uitvoert. Het woord komt al zeker sinds de zestiende eeuw in ons taalgebied voor. Maar waar komt het eigenlijk vandaan?

Volgens taalkenners is het werkwoord ‘lanterfanten’ afgeleid van ‘lanterfan’, een oude aanduiding voor een lui persoon. De herkomst van dit woord is echter niet helemaal duidelijk. Taalonderzoekers verwijzen vaak naar een verklaring van de Zuid-Nederlandse dichter Cornelis Kiliaan, die als het meest aannemelijk wordt gezien. Volgens deze zestiende-eeuwse auteur is lanterfant een vervorming van land-trouwandt, wat dan weer een samenstelling is van ‘land’ en ’trouwant’ of ’trawant’ (bedelaar, schooier, vagebond).

Sommige taalkundigen wijzen ook op het oude werkwoord ‘lanteren’, dat iets betekende als ‘leeglopen’. In het Frans was dit woord bekend als synoniem voor het verspillen van tijd of iemand voor de gek houden.

Tijd genoeg…

Met onderstaand gedichtje probeerde de Vlaamse onderwijzer Jan Van Droogenbroeck (1835-1902) de jeugd enigszins op te voeden. Wie al te veel lummelt komt tot niets…

De Lanterfant

De lanterfant had tijd genoeg,
Maar later moest hij ’t zuur betalen.
Voor hem was ’t altijd nog te vroeg
De lanterfant had tijd genoeg.
Toen in ’t examen men hem vroeg
En wist hij niet waar ’t antwoord halen
– De lanterfant had tijd genoeg…
Maar nu, nu moest hij ’t zuur betalen.

Dit zijn zonnestralen(1873)

Verder lezen: Waar komt het woord ‘klaploper’ vandaan?
Eieren voor je geld kiezen
Lijst met uitdrukkingen en spreekwoorden

Bronnen ▼

-https://etymologiebank.nl/trefwoord/lanterfanten
-Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal – Johannes Franck, https://books.google.nl/books?id=uY_b-qbGf3AC&newbks=1&newbks_redir=0&dq=lanterfanten%20herkomst&hl=nl&pg=PA549#v=onepage&q=lanterfanten%20herkomst&f=false
-https://www.dbnl.org/tekst/droo002ditz01_01/droo002ditz01_01_0041.php
-https://www.trouw.nl/nieuws/lanterfanten-ooit-een-typerende-bezigheid-van-bedelaars-en-vagebonden~bac23ad5/