Het perfecte getal 10

Getallen zijn voor sommige mensen meer dan een deel van het leven, ze zíjn het leven. De oude Griek Pythagoras was zo iemand; zijn visie was dat de hele wereld en alles daarop bestond uit getallen, te beginnen met de tonen die zijn lier voortbracht. Het leven leek volgens Pythagoras vrij eenvoudig in elkaar te zitten, als je mag afgaan op zijn stelling dat de eerste vier cijfers alle voorkomende objecten in de wereld vertegenwoordigen:

1 vertegenwoordigt een punt, 2 een lijn tussen twee punten, 3 punten vormen een driehoek en 4 punten maken een ‘viervlak’ of tetraëder, een regelmatig veelvlak dat bestaat uit een piramide van vier driehoeken. En omdat de som van de cijfers 1, 2, 3 en 4 het totaal van 10 geeft, was 10 volgens Pythagoras het perfecte getal. Zo kwam ik ook een redenering tegen die zegt dat 10 staat voor God. Immers, God is nummer 1, en als je er niets naast zet, 0 dus, krijg je 10.

Een voorbeeld van de aanbidding van getallen uit de modernere geschiedenis is dat van de natuurkundige Wolfgang Pauli. Ondanks dat hij in Wenen ter wereld was gekomen (precies in het jaar 1900!), kwam zijn inspiratie niet voort uit muziek, maar uit de natuurkunde. Pauli hield zich bezig met ingewikkelde zaken als de kwantummechanica. Hij moet daarin zeer bekwaam zijn geweest, want in 1945 ontving hij er de Nobelprijs voor. Wat ik vooral interessant vind aan Pauli is zijn levenslange obsessie voor het getal 137. Dat getal is een constante in een natuurkundige formule betreffende elektromagnetische wisselwerking en de rol van elektronen in een atoom. Pauli is zijn hele leven op zoek geweest naar het doorgronden van dat getal. Waarom 137? (Waarom niet? zou je ook kunnen denken. Maar waarschijnlijk komt die tegenvraag in mij op door de enorme mate van ondeskundigheid mijnerzijds op het gebied van de kwantumtheorie, en het daarmee gepaard gaande nadeel in het formuleren van passende vragen – of voordeel.) En niet alleen overdag: Pauli begon zelfs te dromen over het getal 137. Het werd zo erg, dat hij in therapie ging bij de beroemde Carl Jung, een vooraanstaand psycholoog die er zijn kans in schoon zag om natuur- en geesteswetenschappen met elkaar in verband te brengen. Aan Pauli werd eens gevraagd wat zijn vraag aan God zou zijn, als hij er één zou mogen stellen. ‘Waarom 137?’, was zijn antwoord. We weten niet of Pauli, die overleed in 1958, zijn vraag al heeft mogen stellen.

De quest van Pauli kan gezien worden in het licht van hen die hem voorgingen in het willen vinden van een Theorie van Alles, samen te vatten in een Getal van Alles. Er waren er die het getal drie als allesomvattend zagen, inspiratie puttend uit de drie-eenheid van God, Jezus en de Heilig Geest; ook de drie zichtbare dimensies als lengte, breedte en hoogte vormden voor hen de kaders van de wereld. Voor andere samenvatters was het getal vier waar alles om draaide. Ook hiervoor zijn eenvoudige combinaties te bedenken, aardser zelfs dan die van de drie-eenheid: lang heeft men gedacht dat er vier alles bepalende elementen zijn: aarde, water, lucht en vuur; de wind kan uit vier richtingen oost, west, zuid en noord komen; we hebben vier seizoenen; en alsof dat nog niet voldoende bewijs vormt voor het belang van dit getal wijst men op de hoeveelheid ledematen van de gemiddelde mens.

Voor aanbidding van het getal 137 is wat meer nodig. Enerzijds beschrijft het ‘het DNA van licht’ (Bron: ‘Deciphering the cosmos’ – Arthur I. Miller.). En aangezien de lichtsnelheid altijd en overal constant is, lijkt het daarmee gemoeide getal 137 ook een soort eeuwigheidswaarde te hebben. Sterker nog: het maakt atomen tot wat ze zijn; wanneer de fijnstructuurconstante 137 een andere waarde zou hebben, zou het leven op deze planeet in de vorm zoals wij die kennen niet bestaan. Tot zover de keiharde wetenschap, want met die conclusie kreeg 137 ook een mystieke karaktertrek. Het leek een soort natuurlijke Alles te zijn, een plaatsvervanger van God. Daar kwam bij dat ook de som van de Hebreeuwse letters van het woord ‘Kabbalah’, die door kabbalisten met plezier in cijfers worden omgezet, uitkomt op, jawel: 137! Kabbalisten hechten grote waarde aan cijfers en getallen, letters en woorden, die allen een verborgen betekenis zouden bevatten. Vervolgens zijn ze druk met het duiden van die betekenissen.

Ook de mensensoort ‘numerologen’ duidt cijfers. Numerologie wordt door wetenschappers gezien als pseudowetenschap. Die kwalificatie is zeer voorstelbaar als je ziet dat het terrein van numerologen bestaat uit woorden, getallen en interpretaties, waarbij woorden op verschillende manieren in getallen kunnen worden omgezet, met daarop weer een zee van interpretatiemogelijkheden. Zie het Amerikaanse alarmnummer 911 en de aanslagen op de Twin Towers op ‘9-11’. Zie het jaar 2000, dat was zo’n mooi rond getal, daar moest wel ellende van komen. Dat die ellende uitbleef is een verwaarloosbaar detail.

Laten we eens kijken naar de betekenis van mijn voornaam. ‘Michiel’ levert volgens de Hebreeuwse telling 4+1+2+8+1+5+3=24 op, maar in de Pythagorese telling 3+9+3+8+9+5+2=35 en volgens de fonetische numerologische wijze 4+1+8+1+3=17. Wat moet ik nou doen? Al die uitkomsten bij elkaar optellen? Dit levert mij meer vragen op dan antwoorden. Oplossing: creatiever naar oplossingen zoeken. Zoals een interpretatie van mijn geboortedatum, 14-04-1963. Potverdorie: ik kom op het perfecte getal van Pythagoras uit, de tien! Het staat er eigenlijk al bijna, kijk maar: 14-04=10. Als dat je nog niet overtuigt: ook 1+9=10. En kijk: 14+04+19+63=100. Dat is zelfs 10 keer 10! Tel alle afzonderlijke cijfers bij elkaar op, en je krijgt 1+4+0+4+1+9+6+3=28. Tel ook die twee cijfers bij elkaar op en viola: 10. En het aantal leestekens in ’14-04-1963’ is ook 10!

Wees gerust. Ik blijf er verder heel gewoon onder.

~ Michiel van Straten