Een woning die te zien is op de beroemde schoolplaat over de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen in 1787 bij Goejanverwellesluis, is deze week overgedragen aan Erfgoedvereniging Hendrick de Keyser mag.
De ‘aanhouding bij Goejanverwellesluis’ vormde een keerpunt in de Nederlandse geschiedenis. De strijd tussen de patriotten en stadhoudersgezinde orangisten kwam tot een einde na de inval van het Pruisische leger van de broer van Wilhelmina en de daarop volgende Oranjerestauratie. De gebeurtenis werd begin twintigste eeuw vereeuwigd op een klassieke schoolplaat. Prinses Wilhelmina staat hierop naast de sluis in het plaatsje Hekendorp. Feitelijk is dat overigens niet helemaal juist, de prinses werd door Goudse patriotten aangehouden bij het iets verderop gelegen buurtschap Bonrepas, maar de gebeurtenis zou bekend komen te staan als ‘de aanhouding bij Goejanverwellesluis’.
Collectief geheugen
Erfgoedvereniging Hendrick de Keyser:
“Door de grote verspreiding van de schoolplaten zijn ook de gebouwen die bij de historische scènes werden verbeeld onderdeel van het collectief geheugen geworden. Alhoewel de omgeving op ‘de aanhouding’ niet geheel waarheidsgetrouw is weergegeven heeft de tekenaar wel een aantal bestaande huizen in Hekendorp getekend. Centraal op de tekening staat de nog steeds bestaande sluiswachterswoning die behoort bij de Goejanverwellesluis.”
Dit van oorsprong zeventiende-eeuwse huis werd door Wilhelmina ongetwijfeld gezien toen zij door het patriottenleger in de aan de overkant staande ‘Prinsessenboerderij’ werd ondergebracht. De sluiswachterswoning werd hierna platgebrand door het Pruisische leger, waarschijnlijk bleef alleen de voorgevel staan. Na herstel werd het wederom gebruikt als woning van de sluiswachter.
Het huis, tot voor kort eigendom van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, is nu overgedragen aan Vereniging Hendrick de Keyser, een landelijk werkende monumentenorganisatie die zich inzet voor het behoud van architectonisch of historisch waardevolle huizen in Nederland.
Gerelateerd: Stadhouder Willem V van Oranje-Nassau
Boek: Goejanverwellesluis – De strijd tussen patriotten en prinsgezinden
