Klerk (beroep) – Betekenis & geschiedenis

De klerk is een beroep dat sinds de Middeleeuwen bestaat. Wat deed of doet een klerk precies voor werk? En waar komt dit beroep historisch gezien vandaan?

Wat houdt het beroep klerk in?

Het beroep klerk is een aanduiding voor iemand die administratieve werkzaamheden uitvoert. Administrateur is dan ook een treffend synoniem voor een klerk. Als moderne synoniemen worden ook wel secretaris, kantoorbediende, administratief of notarieel medewerker en notarisklerk gebruikt voor dit type werk.

De benaming klerk is een afleiding van het Latijn ‘clericus’, wat een term is voor een geestelijke (in algemene zin) ten tijde van de Middeleeuwen. Clerici of klerikalen hadden een opleiding gevolgd in een klooster of kapittelschool, waardoor ze het Latijn beheersten in woord en geschrift. Omdat geestelijken en kloosterlingen de enigen waren die konden lezen en schrijven, werden zij, als ‘klerk’, vaak ingezet als koninklijke administrateurs. Voor de graaf, hertog of vorst stelden zijn dan documenten op.

Vooral tot en met de dertiende eeuw waren clerici cruciaal voor vorstenhuizen. In die eeuw trad echter een verschuiving op en leerden steeds meer ‘leken’ (het ‘gewone’ kerkvolk) om te lezen en schrijven, zij het zeer beperkt, want de overgrote meerderheid van de bevolking bleef analfabeet.

Moderne klerken

Het beroep klerk bestaat nog steeds, met name in de ambtenarij en de juridische sector, maar heeft (zoals we hierboven al zagen) vaak een andere of alternatieve benaming gekregen, zoals secretaris, kantoormedewerker, notulist, notarisklerk of administratief medewerker. Zij zijn de moderne klerken van nu…

Boek: Oude ambachten en beroepen – Gerjan Heij

Bronnen ▼