De Koran – Het heilige boek van de islam

De Koran staat bekend als het heilige boek van de islam. De Koran is ontstaan tijdens het leven van de profeet Mohammed (570-632), maar werd pas na zijn dood op schrift gesteld. Tijdens zijn leven kreeg Mohammed volgens de overlevering meerdere openbaringen, waarvan de Koran het resultaat was.

Het Arabische woord قرآن (qoer’ān) betekent letterlijk ‘oplezing’ of ‘voordracht’. In het Nederlands wordt de term Koran gebruikt als vertaling voor dit Arabische woord.

De Koran bestaat uit 114 soera’s (hoofdstukken), die weer onderverdeeld zijn in 6226 ayat (verzen). Uitgezonderd het soera ‘Het Berouw’ beginnen alle soera’s in de Koran met ‘Bismillah ar-Rahmaan ar-Rahiem’:

‘In de naam van God, de genadevolle, de Barmhartige’

Ontstaan van de Koran

De meeste onderzoekers en theologen nemen aan dat Mohammed analfabeet was en niet kon lezen of schrijven. Zijn metgezellen onthielden de openbaringen die Mohammed van de engel Gabriël kreeg door deze te reciteren, of hebben deze op losse documenten bewaard (zoals op hout, perkament, botten, et cetera). Pas enkele decennia na de dood van Mohammed schreven de metgezellen van hem de tekst van de Koran volledig uit en bundelen deze tot één boek.

Het was de kalief Aboe Bakr die een andere volgeling van Mohammed, Zaid ibn Sabit, na 632 opdracht gaf om alle losse fragmenten van Mohammeds openbaringen te verzamelen. De kalief Oethman ibn Affan voegde de verzamelde delen omstreeks 650 samen tot één geheel.

De oudste Koran is vermoedelijk niet later dan twee decennia na de dood van Mohammed geschreven en bevat de soera’s 18 tot 20. De tekst is geschreven in het Hidjazi-Arabisch, een taal die tegenwoordig nog gesproken wordt door de mensen die in het westen van Saoedi-Arabië wonen.

Ritme

De teksten in de Koran hebben een ritmische opbouw, zodat ze gemakkelijker te onthouden en reciteren zijn. Afgeleid van de wens om de Koran zo mooi mogelijk weer te geven, speelt de kalligrafie binnen de islamitische teksttraditie een belangrijke rol. In het boek Heilig schrift. Tanach, Bijbel, Koran (WBooks, 2016) lezer we daarover:

“Kalligrafie groeide uit tot een van de edelste van alle kunsten in de islamitische wereld. In de loop der eeuwen ontstonden vele scholen. De belangrijkste verdeling is in hoekig schrift, Koefisch, de oudste schriftvorm, en cursief schrift, dat tegenwoordig verreweg het meest voorkomt…” (49)

Net als de joodse kabbala kent de islamitische mystiek, het soefisme, een uitgebreide traditie van eigen taal en tekens. In deze traditie wordt aan iedere losse letter een bijzondere mystieke kracht toegekend.

Hadith

Naast de Koran is voor veel moslims de Hadith nog belangrijk. Deze bevat de overleveringen en postume uitspraken van de profeet en dateert uit de achtste of negende eeuw. In de loop der tijd verschenen er talloze varianten. Binnen de soennitische islam worden er zes Hadith-auteurs betrouwbaar geacht. Aanhangers van het zogenoemde koranisme menen dat alleen de Koran gevolgd moet worden. De Hadith bevat volgens hen veel teveel tegenstrijdigheden en zou de Koran het volgen van de Hadith zelf ook veroordelen.

Lees meer artikelen over de islam
…en: Heilig schrift: Tanach, Bijbel en Koran
Boek: Heilig schrift – Mischa Leeflang

Bronnen ▼