Luctor et Emergo – ‘Ik worstel en kom boven’

Het is de wapenspreuk van de provincie Zeeland: Luctor et Emergo. De Latijnse spreuk betekent zoveel als ‘ik worstel en kom boven’. Vaak wordt gedacht dat de bekende wapenspreuk te maken heeft met de Zeeuwse strijd tegen het water. In werkelijkheid nam Zeeland de wapenspreuk tijdens de Tachtigjarige Oorlog aan, toen men het opnam tegen de Spaanse koning Filips II.

Dat vaak een link wordt gelegd met de strijd tegen het water is niet zo vreemd. Het wapen van Zeeland toont immers een leeuw die uit het water lijkt op te rijzen. Het wapen dateert van lang voor de Tachtigjarige Oorlog maar aanvankelijk was er geen spreuk aan verbonden. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog lieten de Staten van Zeeland een penning slaan ter gelegenheid van het Verdrag van Nonsuch, waarin de Engelse koningin steun toezegde aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in de strijd tegen de Spanjaarden. Op een zijde van de penning stond de tekst ‘Autore Deo, favente Regina’ (door het gezag van God en de gunst der koningin) en aan de andere kant stond de spreuk ‘Luctor et Emergo’. Samen betekent iets als:

“Met dank aan God, en de goedgunstigheid van de koningin, zullen wij boven komen.”

Alleen het laatste deel van de spreuk belandde in 1586 op het wapen van Zeeland. Sinds die tijd is de spreuk onlosmakelijk met de provincie verbonden. De spreuk is echter ook op andere plekken te vinden. Zo werd in 1906 bijvoorbeeld de eerste Nederlandse onderzeeboot van de marine, de Hr.Ms. O 1, Luctor et Emergo genoemd. Daarnaast kent Almelo een voetbalclub en Oldebroek een geloofsgemeenschap met de naam Luctor et Emergo.

Ook interessant: Eendracht maakt macht – Herkomst van de Nederlandse wapenspreuk
…of: Latijnse spreuken, spreekwoorden en uitdrukkingen

Bronnen ▼