Redactie
Het Zweedse linieschip Sophia Albertina verging in de buurt van Texel tijdens het begeleiden van een konvooi. Honderden opvarenden kwamen bij deze scheepsramp om het leven. Enige tijd geleden vonden twee duikers de scheepsbel van het schip. Afgelopen week droeg koning Willem-Alexander dit maritieme erfgoed tijdens een staatsbezoek over aan koning Carl XVI Gustaf van Zweden.
In Nederland is de ramp met de Sophia Albertina vrij onbekend. In Zweden ligt dat anders. Het is grootste scheepsramp uit de geschiedenis van het land. Op 20 augustus 1781 liep het schip vast op een ondiepte bij het eiland Texel, het Noorderhaaks. In een hevige storm werd het linieschip vervolgens door de zee aan stukken gereten. Van de 450 koppen tellende bemanning overleefden er slechts 31 de ramp.
De wrakdelen lagen vervolgens lange tijd begraven onder een laag zand totdat de duikers Hugo Raven en Kees Purmer in 2002 de vondst van hun leven deden. Bij toeval stuitten zij op het wrak, waarvan de beschermende laag zand inmiddels grotendeels was weggespoeld. Zij vonden onder meer de scheepsbel. Archeologen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) deden enige tijd later een onderzoek naar de resten van het schip en de daar aangetroffen objecten. Een aantal vondsten is toen omhoog gehaald en geconserveerd. Een groot deel ligt echter nog altijd op de zeebodem.
Hugo Raven over de ontdekking van de scheepsbel:
“Tijdens het duiken samen met mijn vriend Kees op dit toen nog voor ons onbekende wrak, viel opeens mijn oog op een ronde groene rand uit de bodem. De kleur groen zegt dat het koper of brons moet zijn en ik dacht dat het een bronzen kanon was. Dichterbij gekomen zag ik dat het geen kanon kon zijn want het was te scherp voor een tromp. Ik begon zand weg te halen en naarmate het meer tevoorschijn kwam kon ik mijn ogen niet geloven! Het bleek een scheepsbel te zijn, die overigens muurvast in de bodem zat. Nadat het gelukt was de bel naar boven te halen en schoon te maken bleek hij echt prachtig te zijn. Met mooie ornamenten en een inscriptie die ons uiteindelijk leidde naar de identificatie van het schip.
De opgedoken objecten krijgen een plek in het Marinemuseum in Karlskrona. Ook de scheepsbel gaat daar naartoe. De overdracht van de bel vond plaats in het Vasamuseum in Stockholm. De vinders van de scheepsbel waren ook bij deze overdracht aanwezig.
