De laatste jaren is het denken van Jean-Paul Sartre aan een opmars bezig. In een tijd waarin wetenschappelijk geïnspireerde filosofen de mens proberen te reduceren tot de natuurkundige werkelijkheid en postmoderne denkers de mens zien als speelbal van machtsverhoudingen, blijkt er ook behoefte aan een filosofie van de mens zelf.
De Oostenrijks-Britse filosoof Karl Popper (1902-1994) geldt als een van de grootste denkers over wetenschapsfilosofie uit de moderne geschiedenis. Hij staat bekend als de bedenker van wat hij zelf noemde het ‘kritisch rationalisme’, een soort filosofie die een middenweg vormde tussen het standaard rationalisme en het klassieke empirisme. Wat is precies de kern van het gedachtegoed van Karl Popper? En
De Duitse filosoof en psychiater Karl Jaspers wordt beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de zogeheten existentiefilosofie.
Gekrenkte trots en gestileerd verdriet dus als drijfveren. In zijn wraak- en liefdesepos ‘de Goddelijke Komedie’ blikt de oudere Dante terug op zijn leven, zijn inzichten en zijn geloof. En passant staat hij zijn vele al dan niet postume vijanden nog eens pijnlijk op de tenen en geeft hij zijn vrienden een aai over de bol.
Als gekozen wordt voor de gulden middenweg, kiest men in een (conflict)situatie niet voor de uitersten maar gaat men voor een tussenvariant. Vaak wordt dit beschouwd als een harmonisch model.
De kardinale deugden zijn vier morele houdingen. Deze staan centraal in de zogeheten deugdethiek. Het gaat om deugden die al hoog werden aangeschreven door filosofen uit de oudheid.
Op 23 september 1939 overleed de Oostenrijkse arts en grondlegger van de psychoanalyse Sigmund Freud in zijn woonplaats Londen. Vandaag de dag is er nog weinig over van de grote reputatie van de zenuwarts. Hedendaagse wetenschappers zetten Freud vaak weg als een soort illusionist of zelfs kwakzalver. En zijn psychoanalyse wordt tegenwoordig veelal beschouwd als pseudowetenschap.
‘Deze bijzondere Italiaan werd in onze stad geboren, […] 1265 jaar na de heilzame menswording van de Koning van het heelal,’ schreef Boccaccio in zijn Trattatello in laude di Dante, in het Nederlands vertaald als Het leven van Dante. Hoe wist Boccaccio dat?
De Duits-Joodse politiek denker Hannah Arendt (1906-1975) staat bekend als een van de meest invloedrijke filosofen uit de twintigste eeuw. Wie was deze politiek denker precies? Wat waren de kernpunten van haar politieke filosofie?
Hij had de karakterkop van een filmpersonage. Zijn leven leest ook als een filmscenario. Leopold Flam (1912-1995) was een enigmatische ‘charmeur’ maar niet altijd een koosjer mens: historicus-filosoof, inspecteur en hervormer van het geschiedenisonderricht in het Belgische rijksonderwijs, vrijzinnige Jood, verzetsstrijder, gevangene in de Mechelse Dossinkazerne en in Buchenwald. Een boek met bijdragen van voormalige pupillen schetst het beeld van
Personen die niet in een god geloven noemen zich soms een atheïst of een agnost. De twee verschillen wezenlijk van elkaar. Een atheïst ontkent het bestaan van een godheid terwijl de agnost gelooft dat de mens niet zeker kan weten of het bovennatuurlijke, inclusief een god, kan bestaan.
Erasmus werd bewonderd en verguisd, maar in de laatste vijftien jaren van zijn leven ook links en rechts ingehaald door protestantse scherpslijpers als Luther en Zwingli en de katholieke orthodoxie anderzijds. De Rotterdammer zag de brandstapels opgeworpen worden, maar voelde zich niet geroepen zelf ‘martelaar’ te worden.
De Pruisische vorst Frederik II (1712-1786), ook bekend als Frederik de Grote, geldt als een van de meest roemruchte en bediscussieerde vorsten uit het geslacht Hohenzollern. Wie was deze Friedrich der Große eigenlijk? Hoe zag de regeerperiode van Frederik II eruit en wat heeft hij allemaal betekent voor in de geschiedenis van het Heilige Roomse Rijk?
De Romeinse keizer Marcus Aurelius (121-180) geldt als een van de bekendere keizers uit de geschiedenis van het Romeinse Rijk. Wie was deze man? Hoe zag zijn bestuur eruit? En wat heeft Marcus Aurelius, die tussen 161 en 180 Romeins keizer was, op korte en langere termijn betekend voor de geschiedenis van het Romeinse Rijk?
De term atheïsme wordt in de geschiedenis veel gebruikt. Wat is atheïsme? Wat betekent dit begrip en wat zijn de kenmerken van atheïsme?
Er waren op zijn minst twee Adolf Eichmannen, waartussen een zeer groot contrast bestond. De Adolf Eichmann die zich in het beklaagdenbankje in Jeruzalem aan het publiek toonde was een grijze duif.
Het Griekse aforisme 'panta rhei' (in het Grieks: πάντα ῥεῖ) hebben veel mensen weleens gehoord. Wat betekent dit precies? En wat is de herkomst van deze zegswijze?
Bij veel mensen is Xantippe vooral bekend dankzij het Nederlandse telefoonalfabet, waarbij de naam gebruikt wordt om de letter ‘X’ mee aan te duiden.
De Griekse dichter Hesiodos geldt na Homerus als de oudst bekende Griekse dichter. Ook wel de ‘vader van de Griekse onderwijzende poëzie’ genoemd. Samen met Homerus legde hij de basis voor de Griekse mythologie.
Een blik op de Bibliotheek van Celsus, een Romeins mausoleum en bibliotheek in de antieke Grieks-Romeinse stad Efeze in Klein-Azië.
Het was de bedoeling dat alles wat herinnerde aan Adriaan Koerbagh (1633-1669) voorgoed van de aardbodem zou verdwijnen. In 1668 werd hij wegens godslastering veroordeeld tot tien jaar rasphuis in Amsterdam. Al zijn boeken werden vernietigd.
