Pythagoras is bij het grote publiek vooral bekend om een beroemde stelling die zijn naam draagt. De denker zelf wordt wel eens “een van de meest raadselachtige figuren” uit de geschiedenis van het Griekse denken genoemd.
‘Alle dingen zijn getallen’
De veertiende-eeuwse Engelse filosoof Willem van Ockham is vandaag de dag vooral bekend om het naar hem vernoemde principe: Ockhams scheermes, ook wel bekend als de lex parsimoniae, ofwel de wet van de spaarzaamheid.
De eenvoudigste verklaring is doorgaans de beste
In de westerse cultuur staat de uil al eeuwenlang symbool voor de wijsheid, net verstand en de kennis. In dat kader kennen we ook de uil van Minerva of de uil van Athena.
Het begrip ‘geweldloosheid’ is terug te vinden in alle Indische religies, maar Gandhi deed iets nieuws. Hij vond het middel niet alleen toepasbaar op het individu, maar ook op het sociaal-politieke domein. Dat was voor het eerst in de geschiedenis. Het bijzondere daarbij was dat de tegenstander niet als een ‘vijand’ werd gezien, maar als iemand die een gelijk belang
Gandhi. Activist en spiritueel leider – Elisabeth Bax
Als een monumentaal houten schip verschillende keren wordt gerestaureerd en daarbij vervangt men uiteindelijk alle onderdelen een keer, hebben we na voltooiing van de werkzaamheden dan nog wel te maken met het oorspronkelijke schip?
Alexis de Tocqueville (1805-1859) geldt als een van de bekendste politieke filosofen en staatsmannen uit de moderne tijd. Naast filosoof en politicus verdiende deze aristocraat zijn sporen ook als historicus en socioloog.
“Vrijheid is mijn grootste passie”
Diogenes maakte zowel van het straffen van zijn lichaam als van het toegeven aan zijn lichamelijke behoeften een publieksshow. De zelfontzegging en het prediken van armoede zouden in latere periodes, met name binnen het christendom, van enorme invloed blijken, terwijl het andere, toegeven aan seksuele drang, zelfs in het geniep ondenkbaar werd.
Diogenes. Leven en denken van een autonome geest – Inger N.I. Kuin
Voor Marx was elke poging weer bij voorbije tijdperken aan te knopen tot mislukken gedoemd. Politiek wees hij zulke vormen van teruggrijpen, vooral die op de middeleeuwen, als reactionair af.
De Brits-Ierse filosoof en politicus Edmund Burke (1729-1797) staat bekend als een van de grondleggers van het conservatisme. Hij was een belangrijk politiek denker, die vooral bekend is geworden door het invloedrijke werk Bespiegelingen over de revolutie in Frankrijk (1790).
Grondlegger van het moderne conservatisme
De laatste jaren is het denken van Jean-Paul Sartre aan een opmars bezig. In een tijd waarin wetenschappelijk geïnspireerde filosofen de mens proberen te reduceren tot de natuurkundige werkelijkheid en postmoderne denkers de mens zien als speelbal van machtsverhoudingen, blijkt er ook behoefte aan een filosofie van de mens zelf.
De Oostenrijks-Britse filosoof Karl Popper (1902-1994) geldt als een van de grootste denkers over wetenschapsfilosofie uit de moderne geschiedenis. Hij staat bekend als de bedenker van wat hij zelf noemde het ‘kritisch rationalisme’, een soort filosofie die een middenweg vormde tussen het standaard rationalisme en het klassieke empirisme. Wat is precies de kern van het gedachtegoed van Karl Popper? En
De Duitse filosoof en psychiater Karl Jaspers wordt beschouwd als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de zogeheten existentiefilosofie.
1881-1969
Gekrenkte trots en gestileerd verdriet dus als drijfveren. In zijn wraak- en liefdesepos ‘de Goddelijke Komedie’ blikt de oudere Dante terug op zijn leven, zijn inzichten en zijn geloof. En passant staat hij zijn vele al dan niet postume vijanden nog eens pijnlijk op de tenen en geeft hij zijn vrienden een aai over de bol.
Politiek, liefde en leven van de meesterverteller uit Florence
Als gekozen wordt voor de gulden middenweg, kiest men in een (conflict)situatie niet voor de uitersten maar gaat men voor een tussenvariant. Vaak wordt dit beschouwd als een harmonisch model.
Ontleend aan de Griekse filosoof Aristoteles
De kardinale deugden zijn vier morele houdingen. Deze staan centraal in de zogeheten deugdethiek. Het gaat om deugden die al hoog werden aangeschreven door filosofen uit de oudheid.
Op 23 september 1939 overleed de Oostenrijkse arts en grondlegger van de psychoanalyse Sigmund Freud in zijn woonplaats Londen. Vandaag de dag is er nog weinig over van de grote reputatie van de zenuwarts. Hedendaagse wetenschappers zetten Freud vaak weg als een soort illusionist of zelfs kwakzalver. En zijn psychoanalyse wordt tegenwoordig veelal beschouwd als pseudowetenschap.
‘Deze bijzondere Italiaan werd in onze stad geboren, […] 1265 jaar na de heilzame menswording van de Koning van het heelal,’ schreef Boccaccio in zijn Trattatello in laude di Dante, in het Nederlands vertaald als Het leven van Dante. Hoe wist Boccaccio dat?
Dante – Alessandro Barbero
De Duits-Joodse politiek denker Hannah Arendt (1906-1975) staat bekend als een van de meest invloedrijke filosofen uit de twintigste eeuw. Wie was deze politiek denker precies? Wat waren de kernpunten van haar politieke filosofie?
Hij had de karakterkop van een filmpersonage. Zijn leven leest ook als een filmscenario. Leopold Flam (1912-1995) was een enigmatische ‘charmeur’ maar niet altijd een koosjer mens: historicus-filosoof, inspecteur en hervormer van het geschiedenisonderricht in het Belgische rijksonderwijs, vrijzinnige Jood, verzetsstrijder, gevangene in de Mechelse Dossinkazerne en in Buchenwald. Een boek met bijdragen van voormalige pupillen schetst het beeld van
Personen die niet in een god geloven noemen zich soms een atheïst of een agnost. De twee verschillen wezenlijk van elkaar. Een atheïst ontkent het bestaan van een godheid terwijl de agnost gelooft dat de mens niet zeker kan weten of het bovennatuurlijke, inclusief een god, kan bestaan.
Betekenis en verschil met atheïsme
Erasmus werd bewonderd en verguisd, maar in de laatste vijftien jaren van zijn leven ook links en rechts ingehaald door protestantse scherpslijpers als Luther en Zwingli en de katholieke orthodoxie anderzijds. De Rotterdammer zag de brandstapels opgeworpen worden, maar voelde zich niet geroepen zelf ‘martelaar’ te worden.
Bespreking van de Erasmus-biografie van Sandra Langereis
