Het grote onderzoek naar de context van het geweldsgebruik in de naoorlogse dekolonisatie in Nederlands-Indië gaat vier jaar duren. De ministers Koenders (Buitenlandse Zaken), Hennis (Defensie) en staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) schrijven dat in een brief aan de Tweede Kamer.
Eind vorig jaar besloot de regering onderzoek te laten doen naar de dekolonisatie van Nederlands-Indië tussen 1945 en 1949. Drie instituten gaan het onderzoek verrichten: het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD), het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). Het kabinet heeft 4,1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het onderzoek, dat in september begint.
Het onderzoek zal zich zowel richten op het militaire als op het politieke, bestuurlijke en justitiële optreden in Nederland en Indonesië van 1945 tot 1950. De drie instituten hanteren naar eigen zeggen een
“integrale benadering, met een scherp en open oog voor de samenhang tussen de gebeurtenissen in Nederland en Indonesië in de context van de naoorlogse nationale en internationale verhoudingen.”
Het onderzoek bestaat uit meerdere deelonderzoeken, bijvoorbeeld over het geweld tijdens de chaotische periode van medio augustus 1945 tot begin 1946 (‘Bersiap-periode’). Ook wordt er vergelijkend onderzoek gedaan naar dekolonisatieoorlogen. De onderzoekers zullen samenwerken met historici uit Indonesië en andere betrokken landen. Getuigen kunnen ook hun verhaal doen. In samenwerking met onder meer het Veteraneninstituut wordt er een internationaal toegankelijk platform opgezet voor getuigenissen van burgers en veteranen.
Boek
Aanvankelijk zag de regering niets in een groot onderzoek. Eind december ging men toch overstag. Directe aanleiding was het verschijnen van het boek De brandende kampongs van Generaal Spoor van historicus Rémy Limpach. De auteur deed voor dit boek uitvoerig onderzoek naar het gebruik van extreem geweld door militairen in Nederlandse dienst tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog van 1945 tot 1949. Kort na verschijning van het boek liet het kabinet al weten een onderzoek niet langer uit te sluiten.
Interview: Rémy Limpach over de ‘Brandende kampongs van Generaal Spoor’
Boek: De brandende kampongs van Generaal Spoor
