Eens werd Oscar Wilde (1854-1900) door zijn publiek geadoreerd. In Engeland en ver daarbuiten werd massaal genoten van de door hem geschreven toneelstukken, komedies waarin de draak wordt gestoken met de humorloze Victoriaanse samenleving en de dubbele moraal van de aristocratie. Met zijn flamboyante voorkomen en lak aan kleinburgerlijke normen en waarden belichaamde hij een kunstzinnige stroming die in Engeland bekend stond als het ‘estheticisme’.
Sodomie
Het leven lachte de geliefde auteur van Ierse afkomst toe, maar dat zou na zijn eerste ontmoeting in 1891 met lord Alfred Douglas, bijgenaamd ‘Bosie’, niet lang meer duren. Wilde raakte smoorverliefd op de aantrekkelijke jongeman. Tussen de mannen ontwikkelde zich een liefdesrelatie, ook al was Wilde in 1884 getrouwd met Constance Llyod met wie hij twee kinderen had. De vader van Bosie, de markies van Queensberry, wilde een eind maken aan de ‘onnatuurlijke’ relatie van zijn zoon met de schrijver en beschuldigde Wilde in 1895 van sodomie. Laatstgenoemde liet dat niet op zich zitten en spande een proces wegens smaad aan tegen de markies. Dat had hij beter niet kunnen doen, want de rechter stelde Queensberry in het gelijk. Er volgde een rechtszaak op beschuldiging van onzedelijke handelingen met mannen, die resulteerde in de hoogste straf die voor dit misdrijf mogelijk was. De eens gevierde kunstenaar werd veroordeeld tot twee jaar gevangenschap met dwangarbeid.
‘The Happy Prince’
De door Rupert Everett (1959) geregisseerde speelfilm ‘The Happy Prince’ richt zich op deze bedroevende slotfase in het leven van Oscar Wilde. In een scène zien we hoe Wilde, terwijl hij met een bewaker onderweg is naar de gevangenis, op een stationsperron wordt herkend en vervolgens bespot en bespuugd door een menigte pestkoppen. Wilde voelde zich verraden door het land dat hem eerst op handen droeg maar hem nu behandelde als paria.
Trailer van de speelfilm
Na zijn vrijlating emigreerde hij naar Frankrijk, waar hij zijn excentrieke leventje herpakte. Everett, die ook de hoofdrol op zich neemt, zet een overtuigende Oscar Wilde neer, een getormenteerd man die leeft van de toelage die zijn vrouw hem vanuit Engeland geeft. Zijn kinderen zou hij nooit meer zien. Wel werd hij in zijn ballingsoord bezocht door zijn geliefde Bosie, wiens relatie tot Wilde schommelde tussen verachting en adoratie. Een trouwere intieme vriend was literair agent Robbie Ross, die er ook bij was toen Wilde in 1900 op 46-jarige leeftijd zijn laatste adem uitblies, als gevolg van hersenvliesontsteking.
Sprookjesboek
Officieel eerherstel voor Oscar Wilde en vele duizenden andere mannen die door de Britse justitie werden veroordeeld voor homoseksuele handelingen volgde pas in 2016. Daaronder bevond zich ook de geniale wiskundige Alan Turing die tijdens de Tweede Wereldoorlog een onmisbare rol speelde bij het kraken van de Duitse Enigma-code. Zijn onverdiende teloorgang werd in ‘The Imitation Game’ uit 2014 al fenomenaal verfilmd. Zowel die film als ‘The Happy Prince’ leggen de pijnlijke boosaardigheid bloot van de kleingeestige negentiende en twintigste-eeuwse moraal, waarin van de seksuele norm afwijken meedogenloos de kop werd ingedrukt, met de vernietiging van vele carrières en levens als zinloos resultaat.
‘The Happy Prince’ wordt in Nederland in januari 2019 door September Film Distribution uitgebracht op DVD. Speelduur: 100 minuten.
DVD: ‘The Happy Prince’
Overzicht van boeken van Oscar Wilde
