Tempel in Rome die onder het bewind van keizer Hadrianus gebouwd werd tussen 118 en 125 na Christus: het Pantheon. Tegenwoordig in gebruik als rooms-katholieke basiliek.
Het woord pantheon is opgebouwd uit de woorden pan (alles) en theos (goden). Vrij vertaald zou pantheon dus ‘alle goden’ of ‘de meest heilige’ betekenen. Het oorspronkelijke Pantheon stamt uit 27 voor Christus. Deze tempel, die gebouwd werd op bevel van generaal Marcus Agrippa, werd in 80 na Christus echter volledig verwoest door een grote brand die Rome toen teisterde. Keizer Hadrianus bepaalde in 125 na Christus dat er een nieuw Pantheon moest komen. Hoewel het huidige Pantheon dus niet het Pantheon is dat Agrippa liet bouwen, staat in de voorgevel van het Pantheon het volgende geschreven: M.AGRIPPA.L.F .COS.TERTIUM.FECIT (Marcus Agrippa, zoon van Lucius, voor de derde maal consul, heeft dit gebouwd).
Kerk
De tempel werd in 609 na Christus door keizer Phocas geschonken aan paus Bonifatius IV die van het gebouw een kerk maakte, gewijd aan de Heilige Maria en alle Heiligen en Martelaren. Veel andere tempels werden na de opkomst van het christendom afgebroken. Het Pantheon bleef dit lot bespaard doordat de katholieke kerk het gebouw min of meer adopteerde.
In het Pantheon liggen verscheidene vooraanstaande Italianen begraven. Voorbeelden hiervan zijn Rafaƫl Santi (Italiaanse kunstenaar) en Victor Emmanuel II (koning van Italiƫ).
Gebouw
Het Pantheon bevindt zich aan de Piazza della Rotonda in Rome en is een van de langst bewaarde monumenten uit de Griekse oudheid. Wie de architect is van de tempel, is niet bekend. Het Pantheon heeft een cilindervormige hal waarop een enorme koepel rust. Deze koepel heeft een diameter van ruim 43 meter. In de nissen in de ronde hal van het Pantheon stonden vroeger godenbeelden. Het enige zonlicht in de tempel komt van boven, vanuit een ronde opening in de koepel. Deze opening heeft een doorsnede van negen meter.
Boek: SPQR – Een geschiedenis van het Romeinse rijk