Philips-Kommando in Kamp Vught

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd – op verzoek van de bezetter – in Kamp Vught een werkplaats van Philips ingericht, waar producten als knijpkatten en radio’s werden gemaakt. De gevangenen die hier werkten vormden gezamenlijk het Philips-Kommando. Omdat Frits Philips vooraf een grote mate van eigen zeggenschap had bedongen, kon het Philips-Kommando gevangenen enige bescherming bieden.

Voor zeshonderd Joodse gevangenen zorgde het feit dat ze deel uitmaakten van het Philips-Kommando ervoor dat transport werd uitgesteld. Toen ze in juni 1944 alsnog naar Auschwitz-Birkenau werden getransporteerd werden ze niet voor de gaskamers geselecteerd. Bij hun aankomst zouden de bewakers gezegd hebben:

‘Da sind die Facharbeiter von Philips.’
‘Das ist die Philips-Gruppe aus Herzogenbusch.’

Na korte tijd zijn de gevangenen vanuit andere kampen als ‘Philips Facharbeiter’ tewerkgesteld. Bijna 400 van de 600 gedeporteerde Joodse Philips-medewerkers overleefden de oorlog zo.

Na de oorlog zei directeur Frits Philips dat het werk in Vught zijn merkwaardigste activiteit was tijdens de bezetting.

Uniek

De Philips-werkplaats in Kamp Vught was uniek. In geen enkel ander kamp kreeg een particulier bedrijf de gelegenheid om op deze schaal binnen het prikkeldraad productieactiviteiten te verrichten. Na lange aarzeling gaf de Philips-directie begin 1943 gevolg aan het dringende verzoek uit ‘Berlijn’ om in het concentratiekamp de Speciale Werkplaats B677 te vestigen. Ruim 3000 gevangenen, tien procent van het totaal, maakten kortere of langere tijd deel uit van het Philips-Kommando.

Medewerkers van het Philips-Kommando hadden het zwaar in Vught, maar wel net iets beter dan de andere gevangenen. Elke dag om vier uur kregen deze gevangenen bijvoorbeeld een warme maaltijd van Philips. Deze maaltijd kwam bekend te staan als Philiprak. Daarnaast was men verzekerd van een droge werkplek, zonder veel bemoeienis van de bewakers.

Emeritus-hoogleraar Peter Klein (1931-2014) concludeerde in een boek over het Philips-Kommando dat de werkplaats per saldo enkele honderden mensen het leven heeft gered.

Bronnen ▼