In het Franse plaatsje Auvers-sur-Oise is vandaag de plek onthuld waar Vincent van Gogh 130 jaar geleden vermoedelijk zijn laatste beroemde schilderij Boomwortels (1890) schilderde, vlak voordat hij zelfmoord pleegde. Dit gebeurde in aanwezigheid van Emilie Gordenker, algemeen directeur van het Van Gogh Museum Amsterdam, en Willem van Gogh, achterkleinzoon van Vincents broer Theo.
De ontdekking van de exacte locatie waar Vincent van Gogh zijn laatste schilderij Boomwortels schilderde werd gedaan door Wouter van der Veen, wetenschappelijk directeur van het Institut Van Gogh (Auvers-sur-Oise). Van der Veen vond een ansichtkaart uit 1900-1910 waarop onder andere een met boomstammen en wortels begroeide heuvelrand stond afgebeeld. Hij heeft zijn vondst in een voor de gelegenheid geschreven boek, Attacked at the Roots, uiteengezet en gedocumenteerd. Het schilderij Boomwortels bevindt zich in de collectie van het Van Gogh Museum Amsterdam.
Dramatische dag
Vrij snel na zijn ontdekking nam Van der Veen contact op met onderzoekers van het Van Gogh Museum. Die hebben zich inmiddels ook over de zaak gebogen. Op basis van Van Goghs werkwijze en de vergelijking tussen schilderij, ansichtkaart en huidige staat van de heuvelrand trekken de experts gezamenlijk de conclusie dat het ‘zeer waarschijnlijk’ om de juiste plek gaat. Wouter van der Veen:
‘Alles wat in dit enigmatisch schilderij te zien is vindt een verklaring aan de hand van wat op de ansichtkaart en ter plekke kan worden geconstateerd: de vorm van de heuvelrand, de wortels, hun onderlinge verhoudingen, de samenstelling van de grond en de aanwezigheid van een steile kalksteenwal. De locatie komt tevens overeen met Van Goghs gewoonte om motieven uit zijn onmiddellijke omgeving vast te leggen. Het zonlicht dat Van Gogh schilderde geeft aan dat de laatste penseelstreken aan het einde van de middag zijn aangebracht, wat informatie verschaft over de indeling van deze dramatische dag, die eindigde met zijn fatale zelfverwonding.’
Opmerkelijke overeenkomsten
Teio Meedendorp, senior onderzoeker Van Gogh Museum, spreekt van een mooie vondst. Volgens hem toont de begroeiing op het postkaartje zeer opmerkelijke overeenkomsten met de wortelvormen op Van Goghs schilderij.
“Dat het zijn laatste werk is, maakt het nog iets uitzonderlijker, dramatischer zo men wil. In een omgeving die Van Gogh met diverse andere werken reeds had gedocumenteerd. Hij moet er vaak langs zijn gelopen op weg naar de uitgestrekte velden achter het kasteel van Auvers, waar hij ook juist in die laatste week meermaals schilderde en uiteindelijk de hand aan zichzelf sloeg.”
De betreffende locatie bevindt zich op honderdvijftig meter van Auberge Ravoux, de herberg in Auvers-sur-Oise waar Van Gogh de laatste zeventig dagen van zijn leven verbleef. In samenwerking met de lokale autoriteiten heeft het Institut van Gogh ter bescherming van de restanten een houten structuur aangebracht, zodat het publiek de oorspronkelijke boomwortels kan bezichtigen zonder deze aan te tasten.
‘Dit is het laatste schilderij van Vincent van Gogh’
Overzicht van Boeken over Vincent van Gogh
