Rijbewijs pas verplicht sinds 1906

Vanaf 1 januari 1906 mochten Nederlandse automobilisten niet meer de weg op zonder een geldig rijbewijs. Een jaar eerder was dit vastgelegd in de Motor- en Rijwielwet. Het verkrijgen van een rijbewijs was begin twintigste eeuw wel een stuk eenvoudiger dan tegenwoordig. Er gold namelijk geen examenplicht. Men hoefde het ‘papiertje’ alleen maar aan te vragen bij de Commissaris van de Koning van de betreffende provincie.

Voor personen die ons land vanuit het buitenland per auto bezochten, kwam een aparte regeling. Zij konden bij de douane een tijdelijk achtdaags rijbewijs aanvragen. Er werd ten tijde van de invoering van het rijbewijs al wel gepleit voor het invoeren van maximumsnelheden, maar zover wilde de politiek nog niet gaan. Automobilisten konden dus zelf bepalen wat ze een prettige en aanvaardbare snelheid vonden, zolang het niet te gevaarlijk werd. In artikel 15 van de nieuwe wet stond namelijk:

“Het is den bestuurder van een motorrijtuig of rijwiel verboden daarmede over een weg te rijden op zoodanige wijze of met zoodanige snelheid, dat de vrijheid of de veiligheid van het verkeer op dien weg wordt belemmerd of in gevaar gebracht. Dit artikel is toepasselijk op alle motorrijtuigen en rijwielen.”

Pas in 1957 werd de snelheid van het verkeer binnen de bebouwde kom beperkt. Daar mocht men vanaf dat moment nog maar maximaal vijftig kilometer per uur rijden. Een maximumsnelheid op snelwegen en autowegen werd in 1974 ingevoerd. Op deze wegen ging een maximumsnelheid van 100 km per uur gelden.

Rijvaardigheidsbewijs

In 1927 trad een Motor- en Rijwielreglement in werking. Iedere automobilist was nu verplicht ook een rijvaardigheidsbewijs te bezitten. Datzelfde jaar richtte de ANWB, samen met enkele partners, het nog altijd bestaande Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (het CBR) op. Automobilisten konden bij deze organisatie een kort praktisch rijexamen afleggen om te bewijzen dat ze bekwame bestuurders waren. Dit examen kostte destijds vier gulden.

De eerste kentekens in Nederland werden al in 1898 ingevoerd. Aan het kenteken was destijds te zien waar de eigenaar van de auto vandaan kwam. Iedere provincie had namelijk een eigen letter.

Bronnen ▼