Van je hart geen moordkuil maken

De uitdrukking ‘van je hart geen moordkuil maken’ kan gerust bijzonder genoemd worden. Als je de letterlijke betekenis van deze zegswijze goed tot je door laat dringen, is niet direct duidelijk hoe dit gezegde geïnterpreteerd moet worden. De vraag is dus: wat betekent het als iemand van zijn hart geen moordkuil maakt? En hoe zit het met de herkomst van deze uitdrukking?

Van je hart geen moordkuil maken: de betekenis

Mensen die van hun hart geen moordkuil maken, zijn expliciet en zeggen duidelijk wat ze denken en vinden. Iemand die van zijn hart geen moordkuil maakt, komt dus voor zijn mening uit en steekt die mening niet onder stoelen of banken. Hij of zij kropt gevoelens en gedachtes niet op, maar zegt vrijuit hoe er door de betrokkene over iets of iemand gedacht wordt.

De uitdrukking komt al in de Nederlandse taal voor sinds minstens de zeventiende eeuw en is dus eeuwenoud. Er zijn diverse vergelijkbare uitdrukkingen met het woord ‘hart’ erin, die een vergelijkbare betekenis hebben. Denk aan de zegswijze ‘het hart op de tong hebben’ of, ook fraai, ‘je hart uitstorten’. Ook in deze uitdrukkingen staat openheid en het uiten van je diepste gevoelens centraal.

Vanwaar die term moordkuil?

Taalkundigen vermoeden dat het begrip moordkuil in dit spreekwoord een synoniem is van de aloude kazemat. Kazematten waren een soort verdedigingswerken of bunkers met een ondergrondse ruimte, die als het ware mensenvallen waren en dus moordkuilen. Aanvallers liepen in de val als ze deze verdedigingswerken tegenkwamen.

Wie van zijn hart geen kazemat maakt ofwel moordkuil, laat zich dus niet smoren en klein krijgen. De betreffende persoon spreekt open en levendig over datgene wat hij of zij voelt of hem of haar bezighoudt.

Bronnen ▼