Film- en documentairemaker Wim van der Aar vond in 1996 op het Waterlooplein in Amsterdam een doos met zestig uur geluidstapes, met daarop een serie vreemde telefoongesprekken. Van der Aar besloot op onderzoek te gaan en stuitte op ene Guido van Waveren, telg uit een roemruchte bloembollenfamilie uit Heemstede. Het was het begin van een grootschalig onderzoek naar een familie met een verhaal.
Wim van der Aar legde uiteindelijk een groot archief aan en werd in 2012 door de VPRO uitgenodigd er een documentaire van te maken, ‘De Van Waverentapes’. Drie jaar later volgde een een voorstelling in het Ro theater: ‘Van Waveren. De ondergang van een Hollandse familie’.
Trailer van de theatervoorstelling
In de Kunsthal in Rotterdam is vanaf aankomend weekend het derde deel van het onderzoek te zien. De fototentoonstelling richt zich met meer dan 60 originele en opgeblazen familiekiekjes op Ben van Waveren (1928), neef van Guido en zoon van de enigszins omstreden Frank van Waveren. In het museum krijgen bezoekers de werkelijke familie Van Waveren te zien.
De familiegeschiedenis van Van Waveren nam in 1930 een wending toen pater familias Theodoor van Waveren ─ succesvol bloembollenteler ─ zijn testament opmaakte en zijn bollenimperium, dat zich uitstrekte van Heemstede tot aan de uithoeken van de Sovjet Unie en de Verenigde Staten, verdeelde onder zijn vier zonen Tup, Tom, Frank en Erlo. Een erfenis die de zonen dwong om de onderneming vol ambitie en bravoure voort te zetten. De Tweede Wereldoorlog stond echter voor de deur en faillissementen van onderdelen van de holding die zij aangingen, lieten niet lang op zich wachten.
De foto’s uit Ben van Waveren familiealbums laten kiekjes zien van een bijzonder goed gesitueerde familie. Zijn vader Frank zette zijn opa Theodoors erwtenbedrijf in Oost-Duitsland voort. Zijn joodse moeder Celestine zorgde ervoor dat het het gezin nergens aan ontbrak. Toen Hitlers Führererlass bepaalde dat wie het land verliet zijn rechten en vermogen verloor, en een meerderheid van stemmen in buitenlands kapitaal (zoals de holding van de Van Waverens) werd verboden, veranderde de situatie in Bens leven drastisch. Hoewel Frank een deel van zijn kapitaal door de oorlog heen wist te loodsen, raakte hij vrouw en bedrijf kwijt. Toen hij overleed ging zijn tweede vrouw Gerda er met het geld vandoor en moest Ben van Waveren zich zeventien jaar lang inspannen om de onteigende bezittingen van zijn vader terug te krijgen.
De fototentoonstelling in De Kunsthal loopt van 12 december 2015 tot en met 13 maart 2016.
Boek: Hoe schrijf je een familiegeschiedenis?
