Watervoorraad van de Nijl wederom twistpunt

Met de meest recente bijeenkomst van negen Afrikaanse landen die in hoge mate afhankelijk zijn van het stroomgebied van de rivier de Nijl lijkt een patstelling te zijn bereikt. Gastheer van de conferentie Egypte wordt ervan beticht oneerlijk voordeel te hebben uit oude afspraken met toenmalige koloniale mogendheden.

De Nile Basin Initiative conferentie, dit jaar op 27 en 28 juli in Egypte gehouden in aanwezigheid van 9 landen die in hoge mate afhankelijk zijn van het stroomgebied van de Nijl, heeft niet geleid tot nieuwe afspraken over het waterbeheer van de rivier de Nijl. Deze conferentie had als doel om oude waterafspraken juridisch nieuw in te richten. Alle deelnemende landen hebben belang bij het Nijlwater, bijvoorbeeld voor irrigatie, waterkrachtcentrales en visserij. Egypte en Soedan verzetten zich echter tegen iedere aanpassing – in de praktijk reductie – van de aan hun toegekende nijlwaterquota en beroepen zich op oude aanspraken op het water van de Nijl.

Tekorten en overstromingen

Het gaat in het bijzonder om twee afspraken. De eerste is een overeenkomst uit 1929 tussen Egypte en Groot-Brittanië, waarin Egypte veto-recht heeft verkregen over alle stroomopwaartse waterprojecten met betrekking tot de Nijl. De tweede is een verdrag tussen Egypte en Soedan uit 1959, waardoor Egypte recht heeft op 55,5 miljard ton nijlwater; 87% van de jaarlijkse waterverplaatsing van de Nijl. De verhoudingen zijn op het moment scheef. Ethiopië, bijvoorbeeld, krijgt in de huidige situatie slechts een zeer klein deel van het water uit het stroomgebied van de Nijl, terwijl in dat land ongeveer 85% van het Nijlwater ontspringt. Dit soort zaken zijn de andere betrokken landen al een tijd een doorn in het oog. Zij hoopten dat de conferentie nog deze week een (aanzet tot een) bijbehorend juridisch kader zou opleveren.

Het op dit moment ontbreken van nieuwere afspraken rondom het waterbeheer van de Nijl leidt zowel tot watertekorten (in bijvoorbeeld Oeganda in het gebied van het Victoriameer) als tot overstromingen (in bijvoorbeeld Soedan door de aanleg van waterdammen).

Het Nile Basin Initiative werd dit jaar omgeven door spanningen. Zo dreigde Egypte voor aanvang van de conferentie zich terug te trekken als zij onvoldoende gekend zou worden bij het opstellen van de beoogde overeenkomst. Het niet bereiken van overeenstemming komt dan ook niet als een verrassing. De Ethiopische minister van watervoorraden, H.E. Ato Asfaw Dingamo, blijft echter positief en verwacht dat de volgende maanden een oplossing wordt bereikt die zal leiden tot het ondertekenen van een verdrag door de betrokken ministers van de 9 landen.

~ Afran Groenewoud

Bronnen ▼