Willem de Veroveraar (ca. 1028-1087)

Ook wel Willem I van Engeland of Willem de Bastaard. Willem de Veroveraar was koning van Engeland en hertog van Normandië. Regeerde over Engeland van 1066 tot 1087.

Willem I de Veroveraar werd vermoedelijk in de herfst van 1028 geboren in het kasteel van Falaise, Normandië. Dit als zoon van Robert van Normandië en Herleva van Falaise, de dochter van een leerlooier genaamd Fulbert.

Zijn vader, ook wel Robert de Duivel genoemd, was hertog van Normandië. Omdat hij diens bastaardzoon zoon was werd hij tot 1066, het moment dat hij Engeland veroverde, ook wel Willem de Bastaard genoemd. Nadat zijn vader in 1035 was overleden volgde Willem hem op als hertog van Normandië. Zijn positie stond echter onder druk. Lang niet alle edelen waren er blij mee dat de hertog werd opgevolgd door een bastaardzoon. Na een door Willem I gewonnen slag bij Val-ès-Dunes (1047) werd hij meer gewaardeerd en wist hij zijn zijn effectief gezag in het hertogdom te vestigen. Willem voerde zowel op politiek als kerkelijk gebied hervormingen door.

Rond 1051 trouwde hij met zijn achternicht Mathilda van Vlaanderen. Uit dit huwelijk werden vier zonen en vermoedelijk zes dochters geboren.

Willem was verre familie van de Engelse koning Eduard de Belijder die zelf als balling lange tijd in Normandië had geleefd. De Engelse koning had geen kinderen en maakte bekend dat hij wilde dat Willem I na zijn dood op zou volgen. In Engeland verzette met name graaf Godwin van Wessex zich hier fel tegen. De zoon van deze graaf, Harold Godwinson, zou rond 1064 schipbreuk hebben geleden bij de Normandische kust en in handen zijn gevallen van Willem. Harold zou toen een eed hebben afgelegd waarin hij zweerde zijn rechten op de Engelse troon te laten varen.

Slag bij Hastings

Toen koning Eduard de Belijder in 1066 overleed, liet Harold zich echter tot koning Harold II van Engeland kronen. De hertog van Normandië reisde hierop met ongeveer 8000 manschappen naar Engeland af. Zijn leger stuitte op 14 oktober 1066 in de buurt van het huidige Engelse plaatsje Battle op de Engelse troepenmacht. De slag die hierop volgde ging de geschiedenisboeken in als de Slag bij Hastings en werd gewonnen door de Normandiërs. Het was de eerste grote overwinning in de Normandische verovering van Engeland. Willem heette voortaan Willem I de Veroveraar. Koning Harold II van Engeland sneuvelde op het slagveld. Op kerstdag van hetzelfde jaar werd Willem de Veroveraar in de Westminster Abbey tot koning van Engeland gekroond. Hij bleef daarnaast hertog van Normandië.

Met name in het noorden van Engeland verzette de inheemse bevolking zich geregeld tegen de kolonisatie. Deze opstanden werden hardhandig neergeslagen wat in het noorden in 1069-1070 leidde tot grote verwoestingen. Willem de Veroveraar voerde het leenstelsel in Engeland in. Grond van opstandige Engelsen werd bijvoorbeeld door de koning in beslag genomen en vervolgens vaak in leen aan Normandische ridders. De koning zelf bezat ongeveer een kwart van het Engelse land. Gedurende het bewind van Willem de Veroveraar werden in Engeland tientallen kastelen gebouwd. In 1078 gaf hij opdracht tot de bouw van de beroemde Tower of London.

Willem de Veroveraar en het Domesday Book

Tegen het eind van zijn regering liet Willem het Domesday Book (Boek van het Laatste Oordeel) samenstellen. In dit boek liet hij een compleet overzicht samenstellen van alle bezittingen in het land en de eigenaren ervan. Gegroepeerd per graafschap werden gegevens over onroerende rijkdom in het land – zoals bezitter, maat, bewoners, gebouwen, vee en opbrengst – genoteerd. De inhoud van het boek werd gezien als het onweerlegbare laatste woord in eventuele latere conflicten.

Willem de Veroveraar overleed te Rouen op 9 september 1087 en werd begraven in de door hem opgerichte St.-Stefanusabdij in Caen. Zijn oudste zoon Robert Cuthose volgde hem op in Normandië en zijn zoon Willem II in Engeland.

Historische strip: 1066 – Willem de veroveraar