Zuid-Afrika herdenkt Sharpeville-bloedbad

In Zuid-Afrika is zondag stilgestaan bij het Sharpeville-bloedbad dat zich precies vijftig jaar geleden voltrok.

Op 21 maart 1960 werd in het township Sharpeville door ongeveer twintigduizend zwarte Zuid-Afrikanen gedemonstreerd tegen maatregelen die hen belemmerden in hun bewegingsvrijheid. Dit vooral door ingevoerde pasjeswetten. De politie opende het vuur op de ongewapende anti-apartheidsdemonstranten. Er kwamen 69 mensen om het leven en ongeveer honderdtachtig mensen raakten gewond.

Het bloedbad had grote gevolgen. Het politieoptreden kwam Zuid-Afrika op felle buitenlandse kritiek te staan. Ook in Zuid-Afrika zelf waren de gevolgen aanzienlijk. Na het bloedbad werden zowel het African National Congress (ANC) als het Panafrikaans Congres (PAC) verboden. Dit zorgde er mede voor dat een aantal leiders van het ANC begon te twijfelen aan de haalbaarheid van geweldloos verzette. Het ANC ging ondergronds en werd gewelddadiger.

Tijdens de vijftigste herdenking van het bloedbad kwamen overlevenden en nabestaanden samen in een kerk in Sharpeville. De aanwezigen legden kransen bij de graven van de slachtoffers. De vijfentwintigste herdenking van het bloedbad (1985) verliep een stuk minder rustig dan die van vandaag. In 1985 schoten agenten twintig mensen dood die op weg waren naar een herdenkingsdienst.

In 1990, het jaar dat Nelson Mandela werd vrijgelaten, kwam er een eind aan de apartheid in Zuid-Afrika. Vier jaar later werden in het land de eerste niet-raciale verkiezingen gehouden waarmee ook politiek gezien een einde kwam aan de apartheid.

In 1966 riepen de Verenigde Naties 21 maart uit tot internationale antiracismedag. Op talloze plekken zijn daarom zondag bijeenkomsten gehouden. Op de Dam in Amsterdam hield de organisatie Nederland Bekent Kleur een bijeenkomst.

• Lees ook: Apartheid (1948-1990)
• Boek: South Africa, the rise and fall of apartheid

https://www.youtube.com/watch?v=QewjEshKbuE